این نكته ناگفته نماند كه در عین اینكه ما درباره ی ارزش و میزان دخالت عاملهای
نامبرده بحث می كنیم از پیوستگی و ارتباط آنها با یكدیگر نباید غفلت كنیم؛ یعنی
چنین نیست كه بتوان هر دسته ای را مجزّا از دسته ای دیگر تأمین كرد. هر یك از
مجموعه آثار شهید مطهری . ج7، ص: 71
جنبه های سه گانه ی روحی و بدنی و خارجی پیوستگی كامل نسبت به یكدیگر دارند.
همه نسبت به هم، هم علتند و هم معلول؛ یعنی وجود هر دسته ای در فراهم شدن دسته ی
دیگر مؤثر است، و نبود هر دسته در به دست نیامدن دسته ی دیگر اثر می بخشد. این خود
حساب مفصّلی دارد كه اكنون مجال بحث در آن نیست.