سؤال چهارم: آیا عقل فعال، آنجا كه معقولات را درك می كند، انفعال هم می پذیرد یا خیر؟ لازمه ی انفعال عقل فعال این است كه از حیثیت واحده، هم فاعل باشد و هم منفعل.

جواب: كلمه «انفعال» گاهی به معنی عام اطلاق می شود و شامل هر نوع خروج از قوه به فعل است، اعم از آنی یا زمانی و اعم از اینكه بر سبیل استكمال باشد و یا بر سبیل انتقاص، و گاهی به مفهوم خاص به كار برده می شود و آن اینكه خروج از قوه به فعل، تدریجی و زمانی باشد، و گاهی در خصوص موردی اطلاق می شود كه انفعال شئ به نحو سلب كمال باشد (انتقاص) .

همه این موارد در یك جهت اشتراك دارند و آن این است كه شیئی استعداد یك حالت را كه فاقد است دارد و سپس واجد آن حالت می گردد.

علیهذا در مواردی كه قوه و استعداد راه ندارد، بلكه شئ مفروض تمام كمالات ممكن خود را بالفعل دارد و امكان تغییر حالت را در آن راه نیست، انفعال نیز معنی ندارد.