اِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللّهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبادَةُ التُّجّارِ، وَ اِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللّهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبادَةُ الْعَبیدِ، وَ اِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللّهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبادَةُ الاَْحْرارِ [1].

همانا گروهی خدای را به انگیزه ی پاداش می پرستند، این عبادت تجارت پیشگان است؛ و گروهی او را از ترس می پرستند، این عبادت عبادت برده صفتان است؛ و گروهی او را برای آنكه او را سپاسگزاری كرده باشند می پرستند، این عبادت آزادگان است.

لَوْلَمْ یَتَوَعَّدِ اللّهُ عَلی مَعْصِیَتِهِ لَكانَ یَجِبُ اَنْ لایُعْصی شُكْراً لِنِعَمِهِ [2].

فرضاً خداوند كیفری برای نافرمانی معین نكرده بود، سپاسگزاری ایجاب می كرد كه فرمانش تمرد نشود.

از كلمات آن حضرت است:

اِلهی ما عَبَدْتُكَ خَوْفاً مِنْ نارِكَ وَ لا طَمَعاً فی جَنَّتِكَ بَلْ وَجَدْتُكَ اَهْلاً لِلْعِبادَةِ فَعَبَدْتُكَ [3].

من تو را به خاطر بیم از كیفرت و یا به خاطر طمع در بهشتت پرستش نكرده ام؛ من تو را بدان جهت پرستش كردم كه شایسته ی پرستش یافتم.

---