تفاوت موعظه و حكمت در این است كه حكمت تعلیم است و موعظه تذكار، حكمت برای آگاهی است و موعظه برای بیداری، حكمت مبارزه با جهل است و موعظه مبارزه با غفلت، سرو كار حكمت با عقل و فكر است و سرو كار موعظه با دل و عاطفه، حكمت یاد می دهد و موعظه یادآوری می كند، حكمت بر موجودی ذهنی می افزاید و موعظه ذهن را برای بهره برداری از موجودی خود آماده می سازد، حكمت چراغ است و موعظه باز كردن چشم است برای دیدن، حكمت برای اندیشیدن است و موعظه برای به خودآمدن، حكمت زبان عقل است و موعظه پیام روح، از این رو شخصیت گوینده در موعظه نقش اساسی دارد، بر خلاف حكمت. در حكمت روحها بیگانه وار با هم سخن می گویند و در موعظه حالتی شبیه جریان برق كه یك طرف آن گوینده است و طرف دیگر شنونده به وجود می آید و از این رو در این گونه از سخن است كه «اگر از جان برون آید نشیند لاجرم بر دل» ، وگرنه از گوش شنونده تجاوز نمی كند. در باره ی سخنان موعظه ای گفته شده است: «الكلام اذا خرج من القلب دخل فی القلب و اذا خرج من اللسان لم یتجاوز الاذان» سخن اگر از دل برون آید و پیام روح باشد در دل نفوذ می كند اما اگر پیام روح نباشد و صرفاً صنعت لفظی باشد از گوشها آنطرفتر نمی رود.