حال، وظایفی كه علمای امت دارند چیست؟ وظایفی كه عامه ی مردم و توده ی مردم دارند چیست؟ راجع به علمای امت یك سخن كلی باید عرض كنم و آن سخن كلی این است كه عالِم نقطه ی انحرافش در اینجاست: عالم همیشه خودش را در مقابل مردم می بیند با یك سلسله نقاط ضعف و عیبها. نقاط ضعف روحی، اخلاقی، اجتماعی كه یك نوع بیماری در افراد است با بیماریهای جسمانی این تفاوت را دارد كه در بیماری جسمی خود بیمار غالباً بیماری خودش را احساس می كند و خودش دنبال معالجه است، ولی در بیماریهای روحی آنچه كه كار را مشكل می كند این است كه شخص بیمار است ولی خودش نمی فهمد كه بیمار است، بلكه بر عكس آن بیماری را به عنوان سلامت می پذیرد و به بیماری خودش علاقه دارد. نقاط ضعف روحی كه در افراد هست، چنین نیست كه افراد نقاط ضعف خودشان را به عنوان نقطه ی ضعف بشناسند و قبول كنند، بلكه نقاط ضعف را نقطه ی قوّت در خودشان می دانند. ولی این عالم است كه می فهمد نقاط ضعف اجتماعش چیست. حال، عالم كه در مقابل نقاط ضعف اجتماع قرار می گیرد دو حالت دارد (سر دوراهی اینجاست) : گاهی با نقاط ضعف مردم مبارزه می كند، این را می گویند «مصلح» . مصلح یعنی كسی كه با نقاط ضعف مردم مبارزه می كند، قهراً مردم هم غالباً از او خوششان نمی آید. ولی گاهی عالم می بیند مبارزه كردن با نقاط ضعف مردم كار سخت و مشكلی است، ضرر دارد، منفعت نمی كند، از نقاط ضعف مردم استفاده می كند، نه اینكه با نقاط ضعف مبارزه كند. اینجاست كه مصداقِ «فقیهٌ فاجرٌ» می شود كه پیغمبر اكرم فرمود: آفت دین سه چیز است: یكی از آنها فقیه فاجر است. در سایر مسائل بحثی نمی كنیم، در همین مسأله ی ما نحن فیه (به قول طلبه ها) ، در همین واقعه ی تاریخی عاشورا بحث می كنیم. عامه ی مردم دو نقطه ی ضعف در موضوع عزاداری امام حسین دارند. ما با این دو نقطه ی ضعف چه كنیم؟