وقتی انسان در مطلبی دقت می كند و به آن توجه دارد و بعد آگاهانه سراغ آیات
قرآن راجع به آن مطلب می رود و در آنها تدبّر می كند، می بیند چه نكاتی از آیات قرآن
استفاده می كند! در هر موضوعی همین طور است. از آن جمله است موضوع تبلیغ.
قرآن كریم سبك و روش و متد تبلیغ را یا خودش مستقیماً و یا از زبان پیغمبران بیان
كرده است. یكی از چیزهایی كه قرآن مجید راجع به سبك و روش تبلیغ روی آن تكیه
كرده است كلمه ی
«اَلْبَلاغُ اَلْمُبِینُ» *است، یعنی ابلاغ و تبلیغ واضح، روشن، آشكارا. مقصود
از این واژه ی روشن و آشكارا چیست؟ مقصود مطلوب بودن، سادگی، بی پیرایگی پیام
است به طوری كه طرف در كمال سهولت و سادگی آن را فهم و درك نماید.
مغلق و معقّد و پیچیده و در لفّافه سخن گفتن و اصطلاحات زیاد به كار بردن و
جملاتی از این قبیل كه «تو باید سالهای زیاد درس بخوانی تا این حرف را بفهمی» در
مجموعه آثار شهید مطهری . ج17، ص: 351
تبلیغ پیامبران نبود. آنچنان ساده و واضح بیان می كردند كه همان طور كه بزرگترین
علما می فهمیدند و استفاده می كردند، آن بی سوادترین افراد هم لااقل در حد خودش و
به اندازه ی ظرفیت خودش استفاده می كرد (نمی خواهم بگویم همه در یك سطح استفاده
می كنند) .
یك نفر مبلّغ و پیام رسان كه می خواهد از زبان پیغمبران سخن بگوید و مانند
پیغمبران حرف بزند و می خواهد راه آنها را برود، باید بلاغش بلاغ مبین باشد. این،
یك جهت در معنی «مبین» . البته در اینجا احتمالات دیگری هم هست (و جمع میان
اینها یعنی اینكه همه ی اینها درست باشد هم ممكن است) . یكی از این احتمالات در
معنی كلمه ی «مبین» بی پرده سخن گفتن است؛ یعنی پیامبران نه فقط مغلق و پیچیده و
معقّد سخن نمی گفتند، بلكه با مردم بی رودربایستی و بی پرده حرف می زدند. سخن
خود را با گوشه و كنایه نمی گفتند. اگر احساس می كردند مطلبی را باید گفت، در نهایت
صراحت و روشنی به مردم می گفتند. [مثلاً می گفتند]
«أَ تَعْبُدُونَ ما تَنْحِتُونَ؟ » [1]آیا
تراشیده های خودتان را دارید عبادت می كنید؟