در غزوه ی حنین [ابو سفیان ] همین كه هزیمت مسلمین را دید، با خوش حالی گفت: «ما أَرَاهُمْ یَقِفونَ دونَ الْبَحْرِ» [1]و در جنگ شام وقتی كه رومیها جلو می رفتند می گفت:

«إیهٍ بَنِی الْاَصْفَرِ» [2]و همین كه عقب می نشستند می گفت: «وَیْلٌ لِبَنِی الْاَصْفَرِ» [3] پیامبر برای تألیف قلب، دخترش را تزویج كرد، خانه اش را مأمن قرار داد، او را در رأس مؤلّفة القلوب قرار داد (ولی حكومت به او و پسرانش نداد؛ همین قدر كه تألیف قلب شده باشد نه اینكه قدرتی در اختیار آنها گذاشته شود) . در عین حال مسلمین از او اجتناب می كردند. او از این كار خسته شد و از رسول اكرم خواهش كرد كه معاویه كاتب آن حضرت (نه كاتب وحی) بوده باشد. در قضیه ی خلافت آمد به در خانه ی علی علیه السلام و عباس. . . عقّاد می گوید علی فرمود: لا وَ اللّهِ لا اُریدُ أنْ تَمْلَأَها عَلَیْهِ خَیْلاً وَ رَجِلاً، وَ لَوْ لا أنَّنا رَأیْنا أبا بَكْرٍ لِذلِكَ أهْلاً ما خَلَّیْناهُ وَ إیّاهُ [4]. (این جمله قطع نظر از همه چیز با جمله ی نهج البلاغه در همین قصه: «شُقّوا اَمْواجَ الْفِتَن» [5]نیز منافات دارد. ) ثُمَّ ابْنُهُ قائِلاً:

یا أبا سُفیانَ! إنَّ الْمُؤْمِنینَ قَوْمٌ نَصِحَةٌ بَعْضُهُم لِبَعْضٍ، وَ إنَّ الْمُنافِقینَ قَوْمٌ غَشِشَةٌ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ تَتَخاذَلونَ وَ إنْ قَرُبَتْ دِیارُهُمْ وَ أبْدانُهُمْ [6].

[ابو سفیان ] در روز اول خلافت عثمان گفت: «یا بَنی اُمَیَّةَ! تَلَقَّفوها تَلَقُّفَ الْكُرَةِ. . . » .

---