ما می بینیم كه امام صادق با همه ی اینها مواجه است و با همه ی اینها برخورد كرده است.

از نظر قرائت و تفسیر، یك عده شاگردان امام هستند، و امام با دیگران درباره ی قرائت آیات قرآن و تفسیرهای قرآن مباحثه كرده، داد كشیده، فریاد كشیده كه آنها چرا اینجور غلط می گویند، اینها چرا چنین می گویند، آیات را این طور باید تفسیر كرد.

در باب احادیث هم كه خیلی واضح است، می فرمود: سخنان اینها اساس ندارد، احادیث صحیح آن است كه ما از پدرانمان از پیغمبر روایت می كنیم. در باب نحله ی فقهی هم كه مكتب امام صادق قوی ترین و نیرومندترین مكتبهای فقهی آن زمان بوده به طوری كه اهل تسنن هم قبول دارند. تمام امامهای اهل تسنن یا بلاواسطه و یا مع الواسطه شاگرد امام بوده و نزد امام شاگردی كرده اند. در رأس ائمه ی اهل تسنن ابو حنیفه است، و نوشته اند ابو حنیفه دو سال شاگرد امام بوده، و این جمله را ما در كتابهای خود آنها می خوانیم كه گفته اند او گفت: «لَوْ لاَ السَّنَتانِ لَهَلَكَ نُعْمانُ» اگر آن دو سال نبود نعمان از بین رفته بود. (نعمان اسم ابو حنیفه است. اسمش «نعمان بن ثابت بن زوطیّ بن مرزبان» است؛ اجدادش ایرانی هستند. ) مالك بن انس كه امام دیگر اهل تسنن است نیز معاصر امام صادق است. او هم نزد امام می آمد و به شاگردی امام افتخار می كرد. شافعی در دوره ی بعد بوده ولی او شاگردی كرده شاگردان ابو حنیفه را و خود مالك بن انس را. احمد حنبل نیز سلسله ی نسبش در شاگردی در یك جهت به امام می رسد. و همین طور دیگران. حوزه ی درس فقهی امام صادق از حوزه ی درس تمام فقهای دیگر بارونق تر بوده است كه حال من شهادت بعضی از علمای اهل تسنن در این جهت را عرض می كنم.