بعضی [برای این سیاست مأمون ] علت دیگری گفته اند و آن فرونشاندن قیامهای
علویین است. علویون خودشان یك موضوعی شده بودند؛ هرچند سال یك بار- و
گاهی هر سال- از یك گوشه ی مملكت یك قیامی می شد كه در رأس آن یكی از علویون
بود. مأمون برای اینكه علویین را راضی كند و آرام نگاه دارد و یا لااقل در مقابل مردم
خلع سلاح كرده باشد [دست به این كار زد] . وقتی كه رأس علویون را بیاورد در دستگاه
خودش، قهراً آنها می گویند پس ما هم سهمی در این خلافت داریم، حالا كه سهمی
داریم برویم آنجا؛ كما اینكه مأمون خیلی از اینها را بخشید با اینكه از نظر او جرمهای
بزرگی مرتكب شده بودند؛ از جمله «زید النار» برادر حضرت رضا را عفو
مجموعه آثار شهید مطهری . ج18، ص: 123
كرد. با خود
گفت بالاخره راضی شان كنم و جلوی قیامهای اینها را بگیرم. در واقع خواست یك
سهم به علویین در خلافت بدهد كه آنها آرام شوند، و بعد هم مردم دیگر را از دور آنها
متفرق كند، یعنی علویین را به این وسیله خلع سلاح نماید كه دیگر هرجا بخواهند
بروند دعوت كنند كه ما می خواهیم علیه خلیفه قیام كنیم، مردم بگویند شما كه الآن
خودتان هم در خلافت سهیم هستید، حضرت رضا كه الآن ولیعهد است، پس شما علیه
حضرت رضا می خواهید قیام كنید؟ ! .