در علم اصول مباحث زیادی كه اختصاص به قرآن داشته باشد نداریم. غالب مباحث مربوط به قرآن، مشترك است میان كتاب و سنت. تنها مبحث اختصاصی قرآن مبحث «حجیت ظواهر» است، یعنی آیا ظاهر قرآن قطع نظر از اینكه وسیله حدیثی تفسیر شده باشد حجت است و فقیه می تواند آن را مستند قرار دهد یا خیر؟ .

به نظر عجیب می آید كه اصولیون چنین مبحثی را طرح كرده اند. مگر جای تردید است كه یك فقیه می تواند ظواهر آیات كریمه قرآن را مورد استناد قرار دهد؟ .

این مبحث را اصولیون شیعه برای رد شبهات گروه اخباریین طرح كرده اند.

اخباریین- چنانكه قبلاً اشاره شد- معتقدند كه احدی غیر از معصومین حق رجوع و استفاده و استنباط از آیات قرآن را ندارد، و به عبارت دیگر: همواره استفاده مسلمین از قرآن باید به صورت غیر مستقیم بوده باشد، یعنی به وسیله ی اخبار و روایات وارده از اهل بیت.

اخباریین در این مدعا به اخباری استناد می كنند كه «تفسیر به رأی» را منع كرده است. اخباریون مدعی هستند كه معنی هر آیه ای را از حدیث باید استفسار كرد، فرضاً ظاهر آیه ای بر مطلبی دلالت كند ولی حدیثی آمده باشد و بر ضد ظاهر آن آیه باشد، ما باید به مقتضای حدیث عمل كنیم و بگوییم معنی واقعی آیه را ما نمی دانیم.

علیهذا اخبار و احادیث «مقیاس» آیات قرآنیه اند.

ولی اصولیون ثابت می كنند كه استفاده مسلمین از قرآن به صورت مستقیم است، معنی تفسیر به رأی كه نهی شده این نیست كه مردم حق ندارند با فكر و نظر خود معنی قرآن را بفهمند، بلكه مقصود این است كه قرآن را براساس میل و هوای نفس و مغرضانه نباید تفسیر كرد. اصولیون می گویند خود قرآن تصریح می كند و فرمان می دهد كه مردم در آن «تدبر» كنند و فكر خود را در معانی بلند قرآن به پرواز درآورند، پس مردم حق دارند كه مستقیماً معانی آیات قرآنیه را در حدود توانایی به دست آورند و عمل نمایند. بعلاوه در اخبار متواتره وارد شده كه پیغمبر اكرم و ائمه اطهار از اینكه اخبار و احادیث مجعوله پیدا شده و به نام آنها شهرت یافته نالیده و رنج برده اند و برای جلوگیری از آنها مسئله «عرضه بر قرآن» را طرح كرده اند. فرموده اند كه هر حدیثی كه از ما روایت شده بر قرآن عرضه كنید اگر دیدید مخالف قرآن است بدانید كه ما نگفته ایم، آن را به دیوار بزنید.

پس معلوم می شود برعكس ادعای اخباریین احادیث معیار و مقیاس قرآن نیستند بلكه قرآن معیار و مقیاس اخبار و روایات و احادیث است.