یكی از منابع فقه «اجماع» است. در علم اصول درباره حجیت اجماع و ادلّه آن و بالتبع طریق بهره برداری از آن بحث می شود.

یكی از مباحث مربوط به اجماع این است كه چه دلیلی بر حجیت آن هست؟ اهل تسنن مدعی هستند كه پیغمبر اكرم فرموده است: لاتجتمع امتی علی خطاء یعنی همه امت من بر یك امر باطل اتفاق نظر پیدا نخواهند كرد. پس اگر همه امت در یك مسئله اتفاق نظر پیدا كردند معلوم می شود مطلب درست است.

طبق این حدیث همه امت مجموعاً در حكم شخص پیغمبرند و معصوم از خطا می باشند، قول همه امت به منزله قول پیغمبر است، همه امت مجموعاً هنگام وحدت نظر معصومند.

بنا بر نظر اهل تسنن نظر به اینكه مجموع امت معصومند پس در هر زمان چنین توافق نظری حاصل شود مثل این است كه وحی الهی بر پیغمبر اكرم نازل شده باشد.

ولی شیعه اولاً چنین حدیثی را از رسول اكرم مسلّم نمی شمارد. ثانیاً می گوید:

راست است كه محال است همه امت بر ضلالت و گمراهی وحدت پیدا كنند، اما این بدان جهت است كه همواره یك فرد معصوم در میان امت هست. اینكه مجموع امتاز خطا معصوم است از آن جهت است كه یكی از افراد امت معصوم است، نه از آن جهت كه از مجموع «نامعصوم ها» یك «معصوم» تشكیل می شود. ثالثاً عادتاً هم شاید ممكن نباشد كه همه امت بالاتفاق در اشتباه باشند، ولی آنچه به نام اجماع در كتب فقه یا كلام نام برده می شود اجماع امت نیست، اجماع گروه است، منتها گروه اهل حلّ و عقد، یعنی علمای امت. تازه اتفاق همه علمای امت نیست، علمای یك فرقه امت است.

این است كه شیعه برای اجماع اصالت- آنچنانكه اهل تسنن قائلند- قائل نیست. شیعه برای اجماع آن اندازه حجیت قائل است كه كاشف از سنت باشد.

به عقیده شیعه هرگاه در مسئله ای فرضاً هیچ دلیلی نداشته باشیم اما بدانیم كه عموم یا گروه زیادی از صحابه پیغمبر یا صحابه ائمه كه جز به دستور عمل نمی كرده اند به گونه ای خاص عمل می كرده اند، كشف می كنیم كه در اینجا دستوری بوده است و به ما نرسیده است.