ما حالا نظر خودمان را عرض می كنیم ولی قبل از آن یك مطلب دیگر را باید بگوییم كه شاید این دو نظر به حسب نتیجه یكی بشود و آن این است كه بعضی از مسائل اكراه بردار و اجباربردار است ولی بعضی دیگر از مسائل خودش فی حد ذاته اجباربردار نیست، طبیعتش این است كه باید اختیاری باشد.

مثلاً فرض كنید بیماری خطرناكی پیدا شده می خواهند واكسنی تزریق كنند.

اینجا می شود افراد را مجبور كرد كه بیایند واكسن بزنند؛ حتی اگر كسی حاضر نشد، بیایند به زور دست و پایش را ببندند و هر چقدر بخواهد دست و پا بزند ولو در حال بیهوشی آمپول را به او تزریق كنند. این كار اجباربردار است ولی بعضی از چیزهاست كه اجباربردار نیست و جز از طریق اختیار و انتخاب امكان ندارد. مثلاً تزكیه نفس و تربیت عالی اینچنین است. اگر بخواهیم مردمی را به نحو عالی تربیت كنیم یعنی به نحوی تربیت كنیم كه این مردم فضیلتها را به عنوان اینكه فضیلت است بپذیرند و انتخاب كنند و بدیها را به عنوان اینكه بد است و نقص در انسانیت است اجتناب كنند، مثلاً از دروغ تنفر داشته باشند و برای راستی احترام و اهمیت قائل باشند، این كار به زور شلاق نمی شود.