یك مسئله دیگر هم اینجا هست و آن اینكه در مورد آزادی عقیده، فرق است میان «آزادی فكر» و «آزادی عقیده» . فكر منطق است. انسان یك قوه ای دارد به نام قوه ی تفكر كه در مسائل می تواند حساب كند و براساس تفكر و منطق و استدلال انتخاب كند، ولی عقیده به معنی بستگی و گره خوردگی است. ای بسا عقیده هایی كه هیچ مبنای فكری ندارد، مبنایش صرفاً تقلید است، تبعیت است، عادت است، حتی مزاحم آزادی بشر است. آنچه كه از نظر آزادی بحث می كنیم كه باید بشر در آن آزاد باشد فكر كردن است. اما اعتقادهایی كه كوچكترین ریشه فكری ندارد، فقط یك انعقاد و یك انجماد روحی است كه نسل به نسل آمده است، آنها عین اسارت است و جنگیدن برای از بین بردن این عقیده ها جنگ در راه آزادی بشر است نه جنگ علیه آزادی بشر. آن كسی كه آمده در مقابل یك بت كه خودش به دست خودش ساخته از او حاجت می خواهد، او به تعبیر قرآن از یك حیوان خیلی پست تر است؛ یعنی عمل این آدم كوچكترین مبنای فكری ندارد، اگر فكرش یك ذره تكان بخورد این كار را نمی كند. این فقط یك انعقاد و انجماد است كه در دل و روحش پیدا شده و ریشه اش تقلیدهای كوركورانه است. او را باید به زور از این زنجیر درونی آزاد كرد تا بتواند فكر كند. بنابراین كسانی كه آزادی تقلید و آزادی زنجیرهای روحی را به عنوان آزادی عقیده تجویز می كنند اشتباه می كنند. آنچه ما به حكم آیه «لا إِكْراهَ فِی اَلدِّینِ» طرفدار آنیم آزادی فكر است نه آزادی عقیده. باز هم در این باره بحث می كنیم.