دانش و كار دو بال و دو بازوی بشر برای رسیدن به سعادت است. دانش حق عمومی و كار وظیفه عمومی است، بلكه هر یك از ایندو هم حق عمومی است و هم وظیفه عمومی. اسلام درباره دانش می گوید فریضه است، كه بر هر مسلمانی فرض است. درباره كار می گوید: «نصیب هر كس تنها همان است كه سعی و كوشش كرده است. » [1]پس شعار اسلام این است: دانش برای همه و كار برای همه. ما به حكم اسلام، هم باید دانش را مقدس و محترم بشماریم و هم كار را؛ باید ایندو را توأما بخواهیم، زیرا علم بدون كار درخت بدون میوه است و كار بدون علم تلاش بیهوده است. علم چراغ است و كار حركت. چراغ هنگامی مفید است كه شخص بخواهد در شب با او حركت كند. حركت نیز هنگامی به مقصد می رسد كه چراغ باشد و آدمی راه را از بیراهه تمیز بدهد. پس چه سود كه یك نفر چراغ داشته باشد اما در گوشه ای بنشیند و یك نفر دیگر بی چراغ آهنگ راه رفتن كند. مطابق دستور اسلام كه دانش و كار حق همه و وظیفه همه است، نباید بین دانش و كار جدایی بیفتد و برخی طبقه عالمه را تشكیل دهند و برخی طبقه عامله را. هر كسی در هر طبقه هست باید كار مشروع داشته باشد و به آن كار خود دانا و بصیر بوده باشد. در میان همكاریها و تفاهمها و دست به دست هم دادن ها هیچ كدام مانند همكاری دانش و كار نیست كه علم و عمل، دانش و كار به كمك یكدیگر برخیزند و دست یكدیگر را بفشارند. از قاضی و معلم و سیاستمدار گرفته تا كشاورز و كارگر معدن و كارگر كارخانه و تاجر و كاسب باید با اسلوب صحیح علمی به كار خود آشنا بوده باشد. ثمره این همكاری، افزایش محصول كار و بالا رفتن ارزش آن است. در دوره های قبل از اسلام، تاریخْ اجتماعاتی را نشان می دهد كه در آن اجتماعات بین دانش و كار جدایی بوده. آن اجتماعات از طبقات دربسته تشكیل می شده، یعنی افراد هیچ طبقه ای از طبقات كشاورز و صنعتگر و تاجر و سپاهی و اداری و روحانی حق ورود در طبقه دیگر را نداشته اند. جز طبقه روحانی و اولیاء امور كشور كسی حق درس خواندن و دانش جویی نداشته است. كسانی كه مغزشان كم و بیش با دانش آشنا بود بازویشان با كار آشنا نبود، كسانی كه بازویشان با كار آشنا بود مغزشان از دانش بی خبر بود. كار وظیفه طبقات پایین و علم حق طبقات بالا بود. اسلام با شعار «علم برای همه و كار برای همه» این آیین را منسوخ كرد، اما طولی نكشید كه مسلمانان دستور اسلام را فراموش كردند و بین دانش و كار جدایی انداختند.

---