در
کتابخانه
بازدید : 617874تاریخ درج : 1391/03/21
Skip Navigation Links.
شناسه کتاب
Expand بخش اول: بحثهای مسجد ارك تهران بخش اول: بحثهای مسجد ارك تهران
Collapse بخش دوم: تك سخنرانیهابخش دوم: تك سخنرانیها
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
پدیدآورنده : استاد شهید مرتضی مطهری
 
افعال طبیعی افعال عادی است و انسان به موجب این افعال مورد ستایش و تحسین واقع نمی شود. مثلاً انسان گرسنه می شود غذا می خورد، تشنه می شود آب می آشامد، كسل می شود می خوابد، عمل جنسی انجام می دهد؛ یك كسی به او اهانت می كند یا می خواهد حقش را برباید، از حق خودش دفاع می كند. اینها را می گویند فعل طبیعی یا كارهای عادی و طبیعی كه حیوانها هم در این كارها با انسان شركت دارند. ولی بعضی كارهای دیگر است كه مافوق كار طبیعی است. گاهی اینها را كار انسانی می گویند، و مافوق كار حیوانی است، مثل شكر و سپاسگزاری. اگر انسان از شخصی در یك موقعی احسان دیده است، در یك فرصت مناسب به نوعی در مقابل احسان او سپاسگزاری می كند، حال یا سپاسگزاری لفظی و یا عملی، مثلاً هدیه ای برای او می فرستد بدون آنكه هیچ گونه اجبار و الزامی به این كار داشته باشد، این را یك عمل اخلاقی می گویند. به طور كلی خدمتهایی را كه انسان به نوع بشر می كند بدون آنكه چشمداشتی از آن خدمت داشته باشد بلكه فقط و فقط به منظور اینكه احسانی كرده باشد به دیگری احسان می كند، فعل اخلاقی می گویند، مثل دستگیریها.
سخن در این است كه معیار فعل اخلاقی چیست؟ یعنی چه چیز در آن فعل اول وجود دارد كه آن را فعل طبیعی می كند، و چه چیز در این فعل دوم وجود دارد كه این را در یك سطح بالاتری قرار می دهد و نام این فعل را فعل اخلاقی می كند؟ در اینجا مسئله ای مطرح است كه میان خود فرنگیها مطرح شده است و آن این است كه آیا منهای دین، فعل اخلاقی می تواند وجود داشته باشد یا نه؟ یعنی اگر انسان دارای دین و ایمان نباشد آیا تمام افعالش فعلهای طبیعی است و هیچ فعل او رنگ اخلاقی پیدا نمی كند؟ و یا اینكه مانعی ندارد كه انسان جوری تربیت بشود كه بدون آنكه دین و ایمانی در كار باشد، بتواند كار اخلاقی انجام بدهد؟ در واقع دو نظر است: نظر اول این است كه فعل اخلاقی یعنی فعلی كه مستقیما دین دستور داده باشد. و نظر
مجموعه آثار شهید مطهری . ج22، ص: 635
دوم این است كه نه، انسان را می شود به گونه ای ساخت كه ملكاتی پیدا كند كه به موجب آن ملكات، فعل اخلاقی از او صادر بشود. بعد در اینجا بحث دیگری پیش می آید كه آیا برای ساختن انسان به این گونه، دین ضروری است یا نه؟
کليه حقوق برای پايگاه شهید مطهری محفوظ است