یك درجه از خودخواهی این است كه انسان خودمحور باشد، به این معنا كه فقط برای خودش كار می كند و تمام كارها و حركاتش برای خودش است؛ از صبح كه حركت می كند تا شب كه می خوابد تمام تلاشهایش برای زندگی خودش است، برای شكمش است كه سیر شود، برای تنش است كه پوشیده شود و برای مسكنش است كه در جایی سكنی گزیند. فعالیت در این حد چطور است؟ آیا این، سیّئه ی اخلاقی و ضد اخلاق است كه انسان برای خودش در این حد فعالیت كند؟ باید گفت این گونه فعالیت اخلاق نیست، یعنی یك ارزش انسانی نیست، ولی در عین حال ضد اخلاق و یا یك بیماری هم نیست.

در اینجا توضیحی درباره ی اخلاق و ضد اخلاق عرض می كنم. قرآن برای انسان یك مقام فوق حیوانی قائل است و یك مقام همدرجه ی با حیوان و یك مقام پایین تر از حیوان؛ یعنی انسان گاهی در حیوانیت با حیوان همدرجه می شود، گاهی ارزشی بالاتر از حیوان- و حتی بالاتر از ملك و فرشته- پیدا می كند و گاهی ارزش منفی پیدا می كند و زیر صفر قرار می گیرد، یعنی از حیوان هم پست تر می شود. كارهای انسان هم سه قسم است:

1. اخلاق، یعنی بالاتر از حد حیوان.

2. ضد اخلاق، یعنی پایین تر از حیوان.

3. «نه اخلاق» ، یعنی اخلاق نیست ولی ضد اخلاق هم نیست. «نه اخلاق و نه ضد اخلاق» یعنی یك كار عادی در حد حیوان.

حال اگر شما یك آدمی را در دنیا پیدا كنید- و این طور آدمها زیاد هستند- كه درست خصلت كبوتر و یا گوسفند را دارد، یعنی فقط در فكر خودش است و بس، از صبح كه بلند می شود همه ی فعالیتش برای این است كه شكم خود را سیر كند و شب هم بخوابد، چنین آدمی در حد حیوان است. كار او در این حد، اخلاق نیست ولی ضد اخلاق هم نیست