اگر اتكای روحانی به مردم باشد قدرت به دست می آورد اما حرّیت را از دست می دهد، و اگر متكی به دولتها باشد قدرت را از كف می دهد اما حرّیتش محفوظ است؛ زیرا معمولاً توده ی مردم معتقد و با ایمان اند اما جاهل و منحط و بی خبر و در نتیجه با اصلاحات مخالفند، و اما دولتها معمولاً روشنفكرند ولی ظالم و متجاوز.

روحانیتِ متكی به مردم قادر است با مظالم و تجاوزات دولتها مبارزه كند اما در نبرد با عقاید و افكار جاهلانه ی مردم، ضعیف و ناتوان است. ولی روحانیتِ متكی به دولتها در نبرد با عادات و افكار جاهلانه نیرومند است و در نبرد با تجاوزات و مظالم دولتها ضعیف. به نظر ما صِرف اتكای بودجه ی روحانیت ایران به عقیده ی مردم سبب ضعف آن نشده است، بلكه سازمان نداشتن این بودجه سبب این نقص بزرگ شده است و می توان با سازمان دادن این بودجه این نقص بزرگ را رفع كرد تا روحانیت شیعه، هم قدرت داشته باشد و هم حرّیت. هدف اصلی این مقاله همین است و روحانیت ایده آل ما چنین روحانیتی است. بعداً تحت عنوان «راه اصلاح» توضیح بیشتری خواهیم داد.