جهان امروز از طرفی ارزش انسان را پایین می آورد، اعتقاد به خدا و ایمان به خدا را كه پایه ی اصلی آزادی است متزلزل می كند، ایمان انسان را به خود انسان هم به عنوان یك موجود شریف و ماوراءالطبیعی، موجودی كه مصداق نَفَخْتُ فیهِ مِنْ روحی [1] است انكار می كند، اِنّی جاعِلٌ فِی الْاَرْضِ خَلیفَةً [2] را انكار می كند، وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی ادَمَ [3] را انكار می كند، اِنّا عَرَضْنَا الْاَمانَةَ عَلَی السَّمواتِ وَ الْاَرْضِ وَ الْجِبالِ [4] را انكار می كند، یا اَیُّهَا الْاِنْسانُ اِنَّكَ كادِحٌ اِلی رَبِّكَ كَدْحاً فَمُلاقیهِ [5] را انكار می كند، یعنی مقام انسانیت انسان را انكار می كند، ایمان انسان به خودش و ایمان انسان به خدا را متزلزل می كند، انسان را به صورت یك موجود سودجو و سودطلب و منفعت طلب درمی آورد، و از طرف دیگر همین انسان را كه فلسفه ی زندگی او را سودجویی و منفعت طلبی می داند و معرفی می كند یك حیوان تكامل یافته یعنی حیوانی كه با حیوانات دیگر چندان فرقی ندارد و یك درجه حیوانتر از آنها معرفی می كند و زندگی را هم تنازع بقا می داند و جز تنازع بقا چیز دیگری نمی داند، آنگاه از این انسان توقع دارد كه به آزادی و حیثیت انسانی و شرافت و حقوق دیگران احترام بگزارد؛ مگر ممكن است؟ ! ما كه راجع به اسلام بحث می كنیم و می گوییم «نهضت آزادی بخش اسلام» بحث ما تنها این نیست كه اسلام شعارهای آزادیخواهی داده است. اسلام در شعارهای آزادیخواهی از دیگران نه تنها كمتر نیست، بالاتر هم هست. نمونه اش را عرض می كنم. ولی بحث ما درباره ی «نهضت آزادی بخش اسلام» این است كه اسلام با عوامل اسارت مبارزه كرده و عوامل آزادی را ایجاد كرده است، و الّا تنها روی شعار بحث كردن چیزی نیست. البته شعارهای اسلام را هم به طور نمونه عرض می كنم.

---