خلاصه ی سخن این شد كه معنی عدالت و مساوات این است كه ناهمواریها و پست و بلندی هاو بالا و پایین ها و تبعیضهایی كه منشأش سنتها و عادات و یا زور و ظلم است باید محو شود و از بین برود، و اما آن اختلافها و تفاوتها كه منشأش لیاقت و استعداد و عمل و كار و فعالیت افراد است باید محفوظ بماند. همان طوری كه در مسابقه ها میدان مسابقه باید هموار باشد، مساوی و همسطح باشد، برای همه یك جور باشد، امكانات اجتماعی باید برای همه بالسویه فراهم شود، شرایط شركت در مسابقه ی اجتماعی باید برای همه فراهم شود، تا آنجا كه به میدان مسابقه یعنی امكانات اجتماعی مربوط است همه مساوی هستند و باید مساوی باشند. اما در مسابقه یك چیز دیگر هست كه مربوط به میدان مسابقه یا شرایط مسابقه نیست، مربوط است به خود مسابقه دهندگان: یكی چابكتر است، یكی لاغرتر، یكی باعزیمت تر و با همت تر و كوشاتر است، یكی سابقه ی تمرین بیشتر دارد. این تفاوتها در نتیجه ی مسابقه دخالت دارد و نباید آنها را نادیده گرفت، باید به آنها احترام گذاشت و در نتیجه ی اینهاست كه تقدم و تأخّر پیش می آید. درباره ی اموری كه به منزله ی پستی و بلندی های میدان مسابقه است و از نظر اسلام خوب است محو شود، مطالب زیادی هست كه فرصت نشد بیان كنم. در جلسه ی بعد به مناسبت مطالبی كه در این پنج جلسه گفته شد بحث مختصری راجع به رزّاقیت خداوند می كنم كه اینكه ما باید خدا را رزّاق بدانیم یعنی چه؟ رابطه ی این عقیده با مسئله ی حق و تكلیف كه در این چند جلسه بحث شد چیست؟ [1]

---