حال راجع به توحید [سخن می گوییم. ] یكی از شعارهای اسلامی- چون این شعار دارد در میان ما متروك می شود، ما باید مخصوصاً یادآوری كنیم و بگوییم- این است كه هر كاری را كه ما می خواهیم شروع بكنیم، یك كاری كه به تعبیر امیرالمؤمنین ذی بال باشد یعنی برای آن اهمیتی قائل هستیم- البته در كار بی اهمیت هم خوب است ولی مخصوصاً در كارهای اهمیت دار- آن را با بسم اللّه الرحمن الرحیم آغاز كنیم. هر ملتی برای شروع كار خودش یك شعاری دارد. ملت اسلام در شروع كار خودش یك شعار دارد و آن توحید است. مسلمان هر كاری را كه می خواهد شروع كند، سوار اتومبیل كه می خواهد بشود شعار توحید می دهد، خوردن غذا را می خواهد شروع كند شعار توحید می دهد، وارد یك خانه می خواهد بشود شعار توحید می دهد، ساختمانی را می خواهد شروع كند شعار توحید می دهد، و هركاری كه فی الجمله اهمیت برای آن قائل است می خواهد شروع كند شعار توحید می دهد:

بسم اللّه الرحمن الرحیم.

بسم اللّه الرحمن الرحیم شعار مسلمان است. به نام خدای رحمان و رحیم. شما ببینید در این جمله چه معنایی جمع شده است! اللّه من به ذاتی اعتقاد دارم لایتناهی ، جامع جمیع صفات كمالیه؛ به ذاتی ایمان و اعتقاد دارم كه تمام عالم مظهر رحمانیت و رحمت اوست، عالم هستی مظهر رحمت اوست. من به خدایی ایمان دارم كه او رحیم است؛ یعنی اگر بنده ای در راه رضای او گام بردارد عنایتها و الطاف خاصی شامل حال او می شود. ما چرا داریم این شعار را فراموش می كنیم؟ چرا می خواهیم فراموش كنیم؟ چرا این شعار را تحقیر می كنیم؟ اصلاً بسم اللّه الرحمن الرحیم اعلام وابستگی به لا اله الّا اللّه است، اعلام وابستگی به این است كه من غیر از خدا مُطاعی نمی شناسم، من از غیر خدا- هرچه هست- آزادم، من فقط در مقابل یك نقطه خاضعم و آن خداست. به نام آن خدا كه من تنها بنده ی او هستم و بس. اگر شما چیزی بهتر از این پیدا كردید ما از شعار اسلامی دست برمی داریم. اگر شعار دیگری از این عالیتر و مترقی تر پیدا كردید من حرف ندارم. می گویند [این كار] ارتجاع [است. ] ارتجاع این است كه انسان یك شعار بسیار عالی را كنار بگذارد برود به شعار منحطتر و پایین تر. ما می بینیم فرنگیها در اول كتابشان بسم اللّه الرحمن الرحیم نمی نویسند، نام خدا نمی نویسند، می گوییم پس ما هم ننویسم، لابد این دِمُده شده، كهنه و قدیمی شده است. یك وقت یك آدم ماتریالیست است و واقعاً به خدا اعتقاد ندارد؛ ما باید برویم با او در اصل مطلب بحث بكنیم كه خدایی وجود دارد یا وجود ندارد. خیلی عجیب است از آدمی كه می گوید خدا وجود دارد ولی حاضر نیست در ابتدای كتاب خودش بنویسد: بسم اللّه الرحمن الرحیم. حال بعضی افراد درجه ی دوم این شعار را می نویسند: به نام خدا. البته كار خوبی است، با نام خدا شروع شده، اما این مطلب را بدانیم كه خود جمله ی بسم اللّه الرحمن الرحیم شعار است. ما خود این جمله را باید زنده نگه داریم. دستور بدهید از بسم اللّه الرحمن الرحیم تابلوهای خیلی عالی، ظریف و زیبا بسازند، اینها را به خانه های خودتان بزنید. نترسید، از كی می ترسید؟ ! ما یك مردم شخصیت باخته هستیم، خیال می كنیم اگر در مقابل یك فرنگی قرار گرفتیم بگوییم بسم اللّه الرحمن الرحیم او ما را متهم به كهنه پرستی می كند، دیگر چیزی نمی گوییم. در مقابل هر كه قرار می گیرید، منطقتان قوی است، دفاع كنید، با صدای بلند بگویید: بسم اللّه الرحمن الرحیم. چرا نمی گویید؟ چرا از بسم اللّه پرهیز می كنید؟ ما بسم اللّه را به عنوان یك شعار باید حفظ كنیم و شعارمانند هم باید حفظ كنیم. من در دلم آرام بگویم بسم اللّه الرحمن الرحیم كسی نفهمد، شعار نیست؛ بلند بگوییم؛ بلند گفتن است كه اثر دارد. وقتی شما در خانه تان بسم اللّه را همیشه بگویید آنوقت در بچه تان اثر دارد. به اندازه ای كه شعار در روح بچه اثر می گذارد اصل حقیقت اثر نمی گذارد، یعنی بچه استعداد آن را ندارد. شما اگر می خواهید بچه تان موحد بشود از اول باید شعار توحید را در خانه تان وارد كنید. اگر می خواهید بچه تان به اسلام و پیغمبر و قرآن معتقد بشود اول باید شعارهای نبوت را در خانه تان بیاورید. اگر می خواهید بچه تان به ائمه ی اطهار ایمان داشته باشد اول شعارهای امامت را در خانه تان ببرید. اگر می خواهید بچه تان به اصول اجتماعی اسلام پایبند باشد و اسلام را با اصولش بشناسد شعارهای عدالتی و حقوقی اسلام را در خانه های خودتان ببرید. بچه ای كه از ابتدا كه چشم باز كرده و دارای گوش شده و درك پیدا كرده است می بیند پدرش در هر كاری حتی سر سفره كه می نشیند اول بلند- نه آرام كه بچه چیزی نفهمد و در روح او اثر نگذارد- می گوید: بسم اللّه الرحمن الرحیم بعد دست به سفره می برد، وقتی هم كه تمام شد می گوید: الحمد للّه رب العالمین، شكراً للّهخدایا سپاسِ تو، این كار در روح او خیلی اثر می گذارد. می بیند پدرش وقتی می خواهد اتومبیل سوار بشود، درِ اتومبیل را كه باز می كند می گوید: بسم اللّه الرحمن الرحیم. خوشبختانه یك شعاری كه در میان ما زنده مانده و باید آن را بیشتر زنده كنیم و نگه داریم شعار نبوّت است، همین صلوات كه در میان ما معمول است و بسیار خوب است. واقعاً وقتی كه اسم مبارك پیغمبر اكرم برده می شود باید ما صلوات بفرستیم و بلند هم صلوات بفرستیم.

این شعار معنی دارد. وقتی فریادتان را به صلوات بلند می كنید می خواهید بگویید من به قرآن اعتقاد دارم، من به آورنده ی قرآن ایمان دارم، من به محتوای قرآن پایبند هستم، معتقدم و قبولش دارم. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل شعار تشیع در اذان است. همه می دانند و با ادلّه ی اهل تسنن هم می شود این مطلب را ثابت كرد كه این جمله شعاری است كه در متن اسلام وارد شده است و این شعار را ما باید بدهیم. عَلیٌّ ولیُّ اللّه را در خانه ی یك نفر شیعه می بینیم:

لا اله الّا اللّه، محمّدٌ رسولُ اللّه، بعد زیر آن می نویسیم: علیٌّ ولیُّ اللّه. اینها شعارهایی است كه ما باید زنده نگه داریم. من در خودم كه حساب می كنم می بینم از مرحوم پدر بزرگوارم كه همین دو سه ماه پیش از دنیا گذشتند [چیزهایی در این زمینه آموخته ام. ] امكان نداشت كه ایشان كاری را كه اندكی اهمیت داشت شروع بكنند الّا اینكه با صدای بلند- كه همه می شنیدیم- می گفتند: بسم اللّه الرحمن الرحیم. و آن طور كه من اطلاع دارم آخرین جمله ای هم كه این مرد بزرگ گفت و بعد از آن از دنیا رفت همین بود، با صدای بلند گفت: بسم اللّه الرحمن الرحیم، یك دقیقه بعد هم از دنیا گذشت، و چه از این بهتر كه انسان با این شعار از دنیا برود.