افراد كه می آمدند با پیغمبر صحبت می كردند، در موضوعات مختلف صحبت
می كردند. احیاناً افرادی می آمدند علیه افراد دیگر انتقاد و سخن چینی و بدگویی
می كردند. پیغمبر اكرم در مواردی هم كه افرادی حرفی می زدند كه می دانست حرف
آنها دروغ است آنها را تكذیب نمی كرد، نمی گفت شما دروغ می گویید، و البته
ترتیب اثر نمی داد. مثلاً یك كسی می آمد درباره ی یك نفر دیگر می گفت فلان كس
چنین كرده. او خودش می آمد می گفت كه یا رسول اللّه! من چنین نكردم. پیغمبر نه
این را تكذیب می كرد نه آن را. اما چگونه عمل می كرد؟ یك كسی درباره ی شخصی
حرفی زده است. پیغمبر می دانست حرف او دروغ است. آن آدمی را كه علیه او
حرفی زده شده بود تصدیق می كرد و تكذیب نمی كرد به این معنا كه حرف این آدم
را كأن لم یكن حساب می كرد. اما در عین حال كار این را هم حمل به صحت می كرد،
چطور؟ نمی گفت تو حالا كه آمدی [این سخن را گفتی ] قصد دشمنی داشتی و
قصدت تهمت زدن بوده، بنابراین ما باید تو را مجازات كنیم. می فرمود: این هم
اشتباه كرده و نظر سوئی نداشته است. شخصی می آمد علیه دیگری حرف می زد كه
فلان كس فلان فسق را مرتكب شده. پیامبر صلی الله علیه و آله ترتیب اثر نمی داد. [می گفتند] اگر
به این سخن ترتیب اثر نمی دهید پس حرف این شخص چه می شود؟ لااقل او را
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 376
مجازات كنید. می فرمود: لابد اشتباه كرده. این بود كه به نفع همه تصدیق می كرد؛
یعنی پیغمبر به گونه ای عمل می كرد كه نه آن می رنجید و نه این. البته این در غیر
موردی است كه یك شهادت شرعی علیه كسی قائم می شد، و یا معلوم بود كه كسی
می خواهد به دیگری تهمت بزند و جای حمل به صحت نیست. پیغمبر اكرم تا هر
حدی كه ممكن بود حمل به صحت می كرد، و این دستور اسلام است و ما هم غیر از
این نباید رفتار كنیم.