اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم
إِنَّ اَلَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ اَلْفاحِشَةُ فِی اَلَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ فِی اَلدُّنْیا وَ
اَلْآخِرَةِ وَ اَللّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ. `وَ لَوْ لا فَضْلُ اَللّهِ عَلَیْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اَللّهَ
رَؤُفٌ رَحِیمٌ. `یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ اَلشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ
خُطُواتِ اَلشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ اَلْمُنْكَرِ وَ لَوْ لا فَضْلُ اَللّهِ عَلَیْكُمْ وَ
رَحْمَتُهُ ما زَكی مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَداً وَ لكِنَّ اَللّهَ یُزَكِّی مَنْ یَشاءُ وَ اَللّهُ سَمِیعٌ
عَلِیمٌ [1].
در جلسه ی قبل گفتیم كه قرآن كریم تكیه ی فراوانی روی این مطلب دارد كه جوّ جامعه ی
اسلامی جوّ تهمت و بهتان و افترا و بدگویی نباشد. مردم مسلمان هر وقت چیزی در
مورد برادران و خواهران مسلمان خود شنیدند، مادام كه به سرحد یقین قطعی- نه
ظنّ و گمان- نرسیده اند كه جای شك و شبهه نباشد و یا بیّنه ی شرعی اقامه نشده
است، وظیفه شان این است كه آنچه می شنوند به اصطلاح معروف «از این گوش
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 419
بشنوند و از گوش دیگر بیرون كنند» و به تعبیر دیگر همان جا كه می شنوند دفن كنند
و حتی به صورت این كه «من شنیدم» هم نقل نكنند؛ نه تنها به صورت یك امر قطعی
نقل نكنند، حتی این طور هم نگویند كه «من چنین چیزی شنیده ام. » همین گفتنِ
«شنیدم» هم «پخش» است و اسلام از پخش این نوع خبرهای كثیف و ناپاك و
آلوده ناراضی است. مخصوصاً یك جمله در ذیل دارد كه می فرماید:
وَ اللّهُ یَعْلَمُ وَ اَنْتُمْ
لاتَعْلَمونَ. می خواهد بفرماید كه شما نمی دانید این جنایت چقدر جنایت بزرگی است
و طبعاً نمی دانید كه عقوبت این جنایت چقدر بزرگ است. اسلام می خواهد كه
محیط و جوّ جامعه ی اسلامی بر اساس اعتماد متقابل و حسن ظنّ و ظنّ خیر و بر
اساس خوب گویی باشد نه بر اساس بی اعتمادی و بدگمانی و بدگویی، و لهذا اسلام
غیبت را آنچنان حرام بزرگی دانسته است كه تعبیر قرآن این است:
وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُكُمْ
بَعْضاً اَیُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ یَأْكُلَ لَحْمَ اَخیهِ مَیْتاً [2] كه خلاصه اش این است: آن كه از كس دیگر
غیبت می كند، در واقع دارد گوشت او را می خورد در حالی كه او مرده است.
روی همین اساس است كه قرآن با بیانات گوناگون، این مطلب را تأكید و
تكرار می كند. از آن جمله این آیه است:
اِنَّ الَّذینَ یُحِبّونَ اَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ امَنوا لَهُمْ عَذابٌ اَلیمٌ.
ترجمه ی آیه را ذكر می كنم و بعد عرض می كنم كه به دو طریق می توان این آیه را
تفسیر كرد و تفسیر هم كرده اند و هر دو شكل نزدیك به یكدیگر است. آیه
می فرماید: برای كسانی كه دوست دارند فحشا در میان اهل ایمان شایع شود عذاب
دردناكی آماده شده است. این آیه از آن آیه هایی است كه دو معنی دارد و هر دو معنا
درست است.