این دو آیه ای كه خواندم- همین طوری كه عرض كردم و مفسرین گفته اند- بعد از
صلح حدیبیه نازل شده است. آیه ی بعد علی الظاهر- آن طوری كه گفته اند- بعد از فتح
مكه نازل شده است. ولی اینها چون مطالبش همه به یكدیگر وابسته است از این
جهت فرق نمی كند كه با هم نازل شده باشند یا نه. این آیه راجع به بیعت زنان است،
زنانی كه مسلمان می شوند و بعد می خواهند بیایند با پیغمبر بیعت كنند. عجیب این
است كه در مورد بیعت هم مثل مورد اسلام، همین طوری كه مرد وقتی مسلمان شود
آزمایش كردن ایمانش لازم نیست، اگر مردی با پیغمبر بیعت می كند [نیز] دیگر
شروط خاصی در بیعت نمی گنجانند؛ ولی زنان كه می آیند بیعت كنند قرآن یك
شروط خاصی را [ذكر می كند و] می فرماید حتماً این شروط را قید كنید و اینها را در
متن بیعت قرار بدهید.
همین طوری كه عرض كردیم، صلح حدیبیه نتایجش از همه ی جنگهایی كه در
گذشته بود بیشتر شد، چون صلحی بود كه درست و دقیق در جای خودش صورت
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 230
گرفت. مكه تقریباً زمینه اش آماده شد. در فاصله ی این دو سالِ صلح حدیبیه تا فتح
مكه، عده ی زیادی مسلمان شدند. مسلمین هم آزادی پیدا كرده بودند و در مكه تبلیغ
می كردند. دیگر اساساً رمقی از نظر روحی برای كفار باقی نمانده بود. تبلیغات
دروغی كه كفار كرده بودند (خیلی تبلیغات دروغ راجع به پیغمبر می كردند) بعد
معلوم شد كه همه اش دروغ است، و این آرزو در دل توده ی مردم مكه پیدا شده بود كه
مسلمان شوند.