بسم اللّه الرحمن الرحیم
یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّكُمْ أَوْلِیاءَ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ
وَ قَدْ كَفَرُوا بِما جاءَكُمْ مِنَ اَلْحَقِّ یُخْرِجُونَ اَلرَّسُولَ وَ إِیّاكُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللّهِ
رَبِّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهاداً فِی سَبِیلِی وَ اِبْتِغاءَ مَرْضاتِی تُسِرُّونَ إِلَیْهِمْ
بِالْمَوَدَّةِ وَ أَنَا أَعْلَمُ بِما أَخْفَیْتُمْ وَ ما أَعْلَنْتُمْ وَ مَنْ یَفْعَلْهُ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ
سَواءَ اَلسَّبِیلِ [1].
این سوره ی مباركه به نام «سوره ی ممتحنه» است و مدنیّه هم هست و این كه این سوره
را «ممتحنه» می گویند- مثل اغلب سوَر- به مناسبت مطلبی است كه در ضمن سوره
آمده است. آن مطلب، مطلبی است كه در آیه ی دهم خواهد آمد راجع به زنانی كه از
مكّه مهاجرت می كردند و به مدینه می آمدند و احیاناً كسانی هم بودند كه از شوهران
كافر خودشان فرار می كردند یعنی شوهری به كفر و عناد خودش باقی می ماند و زنی
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 204
مسلمان می شد و بعد از آنجا فرار می كرد و می آمد در میان مسلمین. آیه می فرماید
اگر زنان مؤمنه ای اینچنین هجرت كردند و نزد شما آمدند، آنها را از نظر ایمانشان
بیازمایید و امتحان كنید و اگر مطلب حقیقت بود اینها را دیگر به سوی شوهرهای
كافرشان باز نگردانید. (در باره ی خود آیه بعد بحث می كنیم. ) یك قسمت هم البته بعد
می آید راجع به بیعت زنان با پیغمبر كه دستور می دهد اگر زنان برای بیعت آمدند با
چه شرایطی با آنها بیعت كن. ولی بیشترِ آیات این سوره در باره ی مطلب دیگری است
كه آن مطلب در آیات دیگر قرآن هم احیاناً هست و شاید در هیچ جا به اندازه ی اینجا
مفصل بیان نشده است و آن مسأله ی ولاء كفار است یعنی پیوند و دوستی با كافران و با
دشمنان دین و ایمان و قهراً با دشمنان مؤمنین و مسلمین داشتن. اینجا دو مقدمه ی
كوچك باید عرض كنم.