مسأله ی دیگر اصلاً خود مسأله ی ازدواج ابتدایی مسلم با كافر (غیر مسلم) است كه این
مسأله ی جداگانه ای است ولی می دانیم كه با این مسأله مربوط است. ابتدا این مسأله را
عرض می كنیم بعد وارد آنچه كه در آیه است می شویم. آیا جایز است یك مرد
مسلمان با یك زن غیرمسلمان ازدواج كند؟ اگر آن غیرمسلمان غیرمسلمانی باشد
كه اهل كتاب هم نباشد- مثلاً مشرك باشد یا به شكل دیگری ملحد باشد: ولو
مشرك به معنای بت پرست نباشد ولی یك آدم به اصطلاح ماتریالیست، مادی و
منكر خدا باشد- آیا چنین ازدواجی جایز است یا نه؟ مورد اتفاق همه ی مسلمین اعم
از شیعه و سنی است كه ازدواج با كافر مشرك (یعنی با كسی كه از ابتدا منكر
خداست، به مبدأ و معاد و به خدا اعتقاد ندارد) جایز نیست. مرد مسلمان نمی تواند با
چنین زنی ازدواج كند و به طریق اولی زن مسلمان هم نمی تواند با چنین مردی
ازدواج كند. ولی اگر یك طرف اهل كتاب باشد چطور؟ مثلاً زن، مسلمان است و
مرد اهل كتاب (مسیحی یا یهودی و به قول شاید اكثر علما مجوسی هم در ردیف
اینهاست) . اینجا هم باز اتفاق نظر است كه زن مسلمان نمی تواند به عقد غیر مسلمان
درآید. ولی اگر مرد، مسلمان باشد و زن غیر مسلمان كتابی (كتابیّه) تكلیف
چیست؟
در اینجا فقه شیعه با فقه اهل تسنن اختلاف دارد. اهل تسنن ازدواج یك مرد
مسلمان را با یك زن كتابیّه جایز می دانند و چون آنها قائل به عقد ازدواج متعه و
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 222
ازدواج موقت نیستند و فقط ازدواج دائم را قبول دارند قهراً آنها ازدواج دائم را جایز
می دانند. ولی در شیعه ازدواج دائم با زن كتابیّه جایز نیست اما ازدواج موقت با آنها
جایز است. این در ابتدا.
اما اگر مسأله مسأله ی ابقاء باشد، یعنی زن و مردی قبل از اینكه مسلمان شوند با
یكدیگر ازدواج كرده اند و بعد مرد مسلمان شده و زن كافر مانده یا برعكس زن
مسلمان شده و مرد كافر مانده است. این آیه ابتدا حكم آن موردی را بیان می كند كه
زن، مسلمان می شود و مرد كافر می ماند.