«وَ لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَیِّقُوا عَلَیْهِنَّ» با آنها مضارّه نكنید. مضارّه یعنی آنها را تحت فشار
زیان قرار ندهید كه كار برایشان تنگ بشود كه بعد خودشان از اینجا بیرون بروند.
گاهی مؤمنین دست به حیله ی شرعی شان خوب است. مَثَلی همیشه ما طلبه ها ذكر
می كردیم، می گفتند: یك طلبه ای، گربه ای خیلی مزاحمش بود، همیشه این گربه
می آمد گوشتهایش را می برد. آخر یك روز به این گربه گفت: ای حیوان آخرش به
وجه شرعی حلالت خواهم كرد. به وجه شرعی این شد كه این گربه را در یك
جوالی كرد و رفت در صحرا، با خودش نان هم نبرد، دو روز ماند، گرسنه اش شد،
دیگر نمی توانست برگردد. واقعاً آن وقت اكل میته در مخمصه برایش مصداق پیدا
می كرد. گربه را كشت و به وجه شرعی حلالش كرد!
گاهی مؤمنین كه دست به حیله ی شرعی شان خیلی خوب است، می گویند بسیار
خوب، خدا به ما تكلیف كرده كه خانه و سكنا بدهید؛ این غذا، این آب، این هم خانه ی
خیلی خوب. اما یك موجباتی فراهم می كند كه خود آن زن از اینجا فرار كند. فرض
كنید كه مادرش با او خیلی بد بوده و می داند كه اگر اتاق كناری را به مادرش بدهد
مادرش آنچنان او را اذیت می كند كه بعد از یك هفته خودش فرار می كند و از اینجا
می رود. موجباتی فراهم می كند كه خودش نماند.
این مسائل دلیل اهمیت دادن قرآن است كه جزئیات را مطرح كرده است. اینكه
می گویند قرآن در مسائل مربوط به حقوق واقعی زن نهایت دقت را به كار برده است
اینهاست.
«وَ لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَیِّقُوا عَلَیْهِنَّ» به آنها زیان وارد نكنید (یا موجبات زیان و
ناراحتی آنها را فراهم نكنید) تا به این وسیله بر آنها تضییق كنید، كار را بر آنها
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 418
سخت بگیرید كه خودشان فرار كنند. خلاصه حیله ی شرعی به كار نبرید.