غرضم این جهت است كه كار عالم و طبیعت عالم چنین است. آیا این عالم با همین
نظام ریاضی كه دارد و همین زمین با وضعی كه دارد، یك امر جبری و لایتخلّف
است یا یك قدرتهای مافوق حاكمی هست و اگر خدا (آن قدرت حاكم بر همه ی
اشیاء، كه گفتیم:
«تَبارَكَ اَلَّذِی بِیَدِهِ اَلْمُلْكُ» زمام همه ی امور در دست اوست)
بخواهد، در آنی همین زمین را فرمان می دهد، دهان باز می كند، همه را یكجا خسف
می كند. می فرماید: آیا آن كس كه در آسمان است، شما اطمینان دارید، خودتان
صددرصد امن دارید یعنی یقین دارید و این را لایتخلّف می دانید، جبری می دانید
كه [چنین ] نخواهد كرد یا نمی تواند بكند؟ صحبت «نمی تواند» نیست. همه چیز به
مشیّت و اراده ی اوست. اگر مشیت و اراده اش تعلق بگیرد، همین زمین، همین شتر رام
راهوار یكمرتبه حلقش را باز می كند و شما را یكجا می بلعد؛ همین حیوان رام
ناگهان شروع می كند به تكان خوردن، مثل یك حیوان كه شروع می كند به جفتك
انداختن و تكان خوردن و انسان را از روی خودش پرت می كند؛ شروع می كند به
تكان خوردن، دهان باز می كند و شما را در داخل خودش فرو می برد.
مقصود از
«مَنْ فِی اَلسَّماءِ» چیست؟ آیا مقصود خداست؟ در این صورت این
تعبیر یك تعبیر عرفی و عامیانه است، یعنی تعبیری است بر اساس تعبیر عرف كه
می گوییم: خدای بالاسر، خدای در آسمان؛ و حال آنكه عرش الهی احاطه ی بر
آسمانها دارد، تا چه رسد به ذات الهی. یا مقصود مأموران الهی است؟ قبلاً گفتیم كه
از قرآن استفاده می شود كه موجودی هست به نام «آسمان» ولو اینكه مافوق تمام
این كرات باشد، و ملائكه ی الهی نوعی تعلق و رابطه و ارتباط با آنجا دارند. معنی آیه
چنین می شود: آیا شما اطمینان دارید كه مأمور الهی یا مأموران الهی كه در آنجا
هستند، اگر بخواهند به امر خدا زمین را خسف كنند، چنین نكنند؟ آیا اطمینان و
یقین دارید؟ (این یقین غیر از اینكه برای بشر حاصل بشود- مگر به صورت همان
[قطعیت ] ریاضی باشد- محال است) اشتباه می كنید، این طور نیست.
«أَ أَمِنْتُمْ مَنْ فِی
اَلسَّماءِ أَنْ یَخْسِفَ بِكُمُ اَلْأَرْضَ فَإِذا هِیَ تَمُورُ» یكدفعه می بینند زمین دهان باز كرد و
پی درپی دارد به خود می لرزد.
«أَمْ أَمِنْتُمْ مَنْ فِی اَلسَّماءِ أَنْ یُرْسِلَ عَلَیْكُمْ حاصِباً» آیا اطمینان دارید آن كه در آسمان
است [چنین نخواهد كرد یا نمی تواند بكند كه ] بر شما سنگریزه بفرستد، همان كه بر
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 530
قوم لوط فرستاد؟
«فَسَتَعْلَمُونَ كَیْفَ نَذِیرِ» می خواهد بگوید كه خدای متعال كیفر
اعمال را در دنیای دیگر قرار داده است و اگر بخواهد در همین دنیا شما امت
آخرالزمان را هم كیفر كند- همان طور كه بعضی از امتهای دیگر را كیفر كرد- می كند.
«فَسَتَعْلَمُونَ كَیْفَ نَذِیرِ» (گفته اند نذیر در اینجا به معنی انذار است نه منذر) آنوقت
خواهید دانست كه انذار و اعلام خطر من چگونه است.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 531