البته در اینجا نكته ی دیگری هم هست كه بعضی از مفسرین بزرگ زمان ما به آن توجه
فرموده اند و آن اینكه لازمه ی اینكه سراسر عالم خلقت به یكدیگر وابسته باشد این
است كه وحیی و نبوتی و رسالتی و هدایتی هم برای انسان وجود داشته باشد.
گذشته از اینكه خود وحی پیامی است از نادیده به سوی دیده ها، هدف این پیام نیز
متصل كردن این دو حلقه ی هستی به یكدیگر است، یعنی در انسان- كه یك موجود
محسوس است- ایمان به غیب به وجود آوردن، انسان را متصل كردن به عالم غیب
از ناحیه ی درون و اعتقادش. وقتی كه خلقت، غیبی داشته باشد و شهادتی، ناچار
برای متصل كردن انسان از شهادت به غیب، رسالتی لازم و ضروری است.
پس ماهیت قرآن همین است،
لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِیمٍ است، سخن فرستاده ای بزرگوار،
یعنی سخن فرستاده ای كه در عین اینكه از زبان او می شنوید ولی مال او نیست از
جای دیگر است، او از دهانی گرفته است و از دهان دیگری برای شما بیان می كند.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 665
كفّار قریش به جنبه ی خارق العادگی قرآن در این حد كه برای آنها غیرقابل تقلید
است اعتراف داشتند كه ما مثلش را نمی توانیم بیاوریم. در سوره ی طور هم خواندیم.
بعد می گفتند بسیار خوب، حالا ما نمی توانیم مثلش را بیاوریم ولی چه مانعی دارد
كه یك چیزی باشد نه وحی خدا ولی ما نتوانیم مثلش را بیاوریم؟ یكی اینكه یك
شاهكار شعری باشد. مگر شعرا نیستند كه یك شاهكار به وجود می آورند و وقتی
كه یك شاهكار به وجود آوردند دیگران نمی توانند مثل آن را به وجود بیاورند ولی
به هر حال شعر است. شعر یعنی یك سخن زیبا و یك خیال زیبا، یعنی معانی را
فوق العاده زیبا با یكدیگر ردیف كردن. این در قدرت هركس نیست.
این بود كه گاهی درباره ی قرآن می گفتند این یك شعر بسیار زیباست مانند
قطعات بسیار زیبای شعر كه غیرقابل تقلید است. گاهی یك قدم از این هم بالاتر
می رفتند، می گفتند كه قول كاهن است (كاهن یعنی افراد مرتاض یا خارق العاده ای
كه مردم معتقد بودند اینها با جن ارتباط دارند و جن به اینها چیزهایی را القا می كند)
یعنی از قدرت بشر خارج است. چون ارتباطِ با جن دارد از ناحیه ی جن به او القا
می شود. حال، اگر ما بخواهیم بفهمیم كه چیزی آیا صرفاً شعر است یا از نوع تلاعب
جن است- كه جن موجودی است از انسان پست تر و پایین تر و اگر بر انسان مسلّط
شود جز اینكه او را گمراه كند چیز دیگری نیست- می گوید مفادش را نگاه كن، ببین
این قرآن چه می گوید؟ آیا همان كاری را می كند كه یك شعر می كند یعنی یك خیال
زیبا كه فقط برای سرگرمی انسان خوب است؟ آیا سخن یك جن است و گمراه كننده
است؟ یا سراسرش تنبّه و تذكر و بیداری و راهنمایی و حقیقت نشان دادن است؟