وَ أَنّا لَمّا سَمِعْنَا اَلْهُدی آمَنّا بِهِ. به قومشان می گویند ما وقتی كه هدایت را شنیدیم-
مقصود قرآن است: بانگ قرآن را كه شنیدیم- ایمان آوردیم، معطل كسی نشدیم؛
چون شنیدیم ایمان آوردیم. كأ نّه می خواهند به آنها جواب بدهند [در مقابل این
اعتراض ] كه این چه كاری است! شما، گروهی جزء جمع ما، رفتید آنجا قرآن را
شنیدید؛ می خواستید اول بیایید اینجا با ما در میان بگذارید، با همدیگر مشورت
كنیم، اگر بناست ایمان بیاوریم همه با هم ایمان بیاوریم و اگر بناست ایمان نیاوریم
همه با هم ایمان نیاوریم؛ این چه كاری بود كه شما كردید، رفتید ایمان آوردید؟
جواب دادند كه مسأله ی ایمان به پروردگار مطرح است. رابطه ی ما با پروردگار قویتر
است از رابطه ی ما با شما. انسان وقتی كه پروردگار خودش را بشناسد فوراً باید ایمان
بیاورد. اینجا دیگر جای مشورت كردن نیست.
داستان معروف حضرت امیر است كه ایشان طفل ده ساله بودند كه پیغمبر اكرم
به رسالت مبعوث شدند و وقتی كه به منزل آمدند رسالت خودشان را اعلام كردند.
اول كسی كه ایمان آورد، از زنها خدیجه بود و از مردها علی علیه السلام كه در خانه ی پیغمبر
بود، یك بچه ی ده ساله و حداكثر گفته اند دوازده ساله. بچه ی ده ساله هركاری را با
اجازه ی پدر می كند. بعضی به او رسیدند و گفتند: علی! تو از پدرت اجازه گرفتی كه به
مجموعه آثار شهید مطهری . ج26، ص: 796
پیغمبر ایمان آوردی؟ گفت: آیا خدا وقتی كه می خواست مرا خلق كند با پدرم
مشورت كرد و من را خلق كرد كه من حالا خواستم به خدا ایمان بیاورم با پدرم
مشورت كنم؟ یعنی رابطه ی یك انسان با خدا از رابطه اش با هركس دیگر نزدیكتر و
قویتر است. گیرم مشورت می كردم و پدرم می گفت: نه، [آیا باید حرف او را گوش
می كردم؟ ]
اینها هم گفتند:
وَ أَنّا لَمّا سَمِعْنَا اَلْهُدی آمَنّا بِهِ ما به صرف اینكه شنیدیم منتظر كسی
نشدیم و ایمان آوردیم.
فَمَنْ یُؤْمِنْ بِرَبِّهِ هركسی كه به پروردگار و خالق و
پرورش دهنده ی خود، آن ذاتی كه از هر ذات دیگر به او نزدیكتر است، ایمان بیاورد
فَلا یَخافُ بَخْساً وَ لا رَهَقاً. (بَخس یعنی نقص و كاستی. اِرهاق یعنی فرا گرفتن؛ مقصود
مسلط شدن یك امر مكروه و نامطلوب است. ) كسی كه به خدای خودش ایمان
بیاورد و پیوندش را با پروردگار خود محكم كند هیچ بیمی از كاستی و پیش آمدن
كارهای سخت و نامطلوب ندارد؛ یعنی وقتی كه پای ایمان به خدا به میان بیاید
دیگر هیچ مسأله ای برای ما مطرح نیست.
حال چرا قرآن این مطلب را بازگو می كند؟ برای این است كه انسان هم یاد
بگیرد: ای انسانها! شما از این گروه- ولو اینكه در درجه ی پایین تر هستند- یاد
بگیرید كه مسأله ی ایمان مافوق همه ی مسائل دیگر است.
وَ أَنّا مِنَّا اَلْمُسْلِمُونَ وَ مِنَّا اَلْقاسِطُونَ ما هم حالا دو دسته شدیم ( «ما» در اینجا
یعنی نه تنها این گروه بلكه عموم این جمع جن؛ قبلاً هم فرمود:
وَ أَنّا مِنَّا اَلصّالِحُونَ وَ
مِنّا دُونَ ذلِكَ ) بعضی از ما مسلمیم و بعضی قاسط.