در مقدمه
سلمان پاك به قلم دكتر علی شریعتی، نقل از كتاب
مائده های زمینی تألیف آندره ژید، ترجمه حسن هنرمندی، می گوید:
اساس اندیشه اش (آندره ژید) در مائده های زمینی توجه به
نعمات مادی و زیباییهای عینی و طبیعی و هوسها و غرایز
بشری است در طغیان علیه تعالیم مسیحیت كه جوانی او را به
قول خودش در زنجیرهای درونی فراوانی به بند كشیده بود و
علیرغم این تعالیم به قرآن كه زیباییها و نعمتهای مادی و
طبیعی را می ستاید و به غرایز بشری اهمیت فراوان می دهد
می گراید، و اصطلاح «مائده های زمینی» را از آن گرفته است.
وی بیزاری خود را از تعالیم و قیود اخلاقی زاهدانه ای كه
مسیحیت بر مؤمنان می نهد و نیز اندوهی كه ادب رمانتیك
می ستاید در سراسر مائده های زمینی آشكار كرده است:
ادبیات ما بخصوص ادبیات دوره رمانتیسم اندوه را ستوده و
انتشار داده است، آنهم نه اندوه فعال و گستاخی كه آدم را به
پرافتخارترین كوششها برمی انگیزد، بلكه یك نوع حالت
خمود كه آن را مالیخولیا و سودا می نامیدند و بیش از اندازه
پیشانی شاعر را پریده رنگ می ساخت و نگاهش را از اندوه
می آكند و در این امر «باب روز» و جلب دلها نیز دخالت
داشت. شادی، مبتذل و نشانه تندرستی ساده لوحانه و حیوانی
جلوه می كرد و. . . اندوه خاص روحانیت و بنابراین نشانه عمق
بود. (مائده های زمینی، صفحه 256)
و درباره تعالیم زاهدانه مسیحیت می گوید:
جلد چهارم . ج4، ص: 54
حكمت آنان. . . آه، حكمت آنان بهتر است كه به آن اهمیت
ندهیم. حكمت آنان عبارت از آن است كه هر چه كمتر زیست
كنیم و به همه چیز بدگمان باشیم و از همه چیز كناره بجوییم.
اینان همانند برخی مادران خانواده اند كه كودكان خود را با
چنین سفارشهایی خرف و منگ می كنند:
این قدر تند تاب نخور، ریسمان پاره می شود.
زیر این درخت مرو، ممكن است رعد بیاید.
روی علفها منشین، لباست چركین می شود.
. . . پس من اگر طبیعت را خدا می نامم برای سهولت بیشتر در
كار است و نیز برای اینكه این كار عالمان دین را خشمگین
می سازد، زیرا تو توجه داری كه اینان چشم از طبیعت می بندند
یا هنگامی كه آن را تماشا می كنند نمی دانند چگونه در آن غور
و بررسی كنند. . . ارابه جالیزكار بیش از زیباترین دوره های
تاریخی سیسرون را با خود می كشاند. در تاریخ طبیعی بدان كه
چگونه آوای خدا را گوش كنی و بدین قناعت مكن كه آن را
گنگ شنیده باشی. پرسشهای دقیق از خدا بكن و ناگزیرش كن
تا به دقت به تو پاسخ دهد. به تماشا كردن خرسند مباش، بلكه
بررسی و غور كن (مائده های زمینی، صفحه 279) .