منطقی هست به نام منطق زهد كه دنیا ارزش ندارد، وقتی كه باید از این دنیا رفت دیگر چه فرق می كند شیرین باشد یا تلخ، پیمانه كه پر شود چه شیرین و چه تلخ، دنیا ظل زائل است، ما به منزله ضیف و مهمانی هستیم كه شبی منزل كرده و صبحگاهان حركت می كنیم. در آثار دینی این منطق زیاد دیده می شود و البته این منطق متممی دارد و آن اینكه آخرت باقی در پیش است، والّا اگر تنها به دلیل این باشد كه دنیا فانی است نتیجه این نیست كه پس هیچ ارزشی ندارد. اگر آخرتی در پیش است این منطق صحیح است كه نباید آدمی فعالیت خود را متوجه دنیا كند ولی اگر آخرتی در پیش نیست به چه دلیل عدم فعالیت مطلق و تنها به زندگی پست [تن ] دادن بر فعالیت و استفاده از مواهب زندگی ترجیح دارد؟ در اینجا نكته بزرگ و قابل توجهی هست و آن اینكه نتیجه ای كه از منطق زهد گرفته می شود معمولاً لاقیدی و بی اعتنایی به ثروت و عزت و سلطه است در دنیا و این از یك نظر یعنی از جنبه فردی و قطع نظر از وظیفه و تكلیفی كه هركس دارد درست است ولی در اینجایك وظیفه و تكلیفی و مسئولیتی هم هست و آن اینكه ما موظف و مكلف می باشیم كه دین خدا و اصول انسانیت را حفظ كنیم، تا هستیم خودمان در محیطِ سالم باشیم و برای بعدیها هم محیط سالم باقی بگذاریم. از این نظر یعنی از نظر دخالتی كه ماده در بقا و معنی دارد و از لحاظ مسئولیت و تكلیفی كه ما در این زمینه داریم آیا می توان گفت هرچه پیش آمد خوش آمد و هر چه شد شد؟ یا از این نظر ثروت و قدرت و عزت و صنعت و هر چه زندگی اجتماعی متوقف بر آن است مقدس و محترم است؟ پس یك وقت آدمی از نظر شخص خودش و قطع نظر از اینكه بقا و معنویتش متوقف بر چه چیزهایی هست و قطع نظر از اینكه نسبت به سعادت مردم حاضر زمان خودش و همچنین نسبت به مردم زمانهای آینده مسئول است نظر می اندازد، مطلب همین است كه نباید به ثروت و قدرت و صنعت و زندگی دنیا توجه كرد، و یك وقت نظر به این امور می كند و نظر به مسئولیتی می كند كه در این زمینه ها دارد؛ از این نظر اقتصاد و اجتماع و سیاست، همه اینها مقدس و محترم است. امروز از جنبه معنوی وظیفه هر فرد مسلمان است كه به امور اقتصادی و اجتماعی و سیاسی توجه داشته باشد.

رجوع شود به ورقه حرص و مال دوستی.

ایضاً رجوع شود به دفتر 86، نمره 101، بحث «كرامت نفس از نظر اخلاق» . در آنجا نشان داده شده كه ممنوع از نظر دین دنائت است از دنیا.

رجوع شود به ورقه های آرزو و طول امل.

ایضاً رجوع شود به سخنرانی شب 22 رمضان 81، جواب این سؤال كه دنیا كه بی ارزش است از نظر دین، چرا حقوق مربوط به دنیا محترم است از نظر دین؟