1. عطف به ورقه های آینده دین، همچنان كه در مقاله
«بحرانهای اجتماعی در مغرب زمین» به قلم دكتر احسان نراقی در
مجله نگین 103 در تاریخ 30 آذرماه 53 آمده است
[1]:
بحرانهای امروز جهان بحران اقتصادی و یا اقتصادی و سیاسی
نیست، بلكه بحران روحی و معنوی است (بحران تمدن) .
2. تعریف بحران
3. بحران در شیوه های زندگی، كار و اقتصاد و ارزشهای اخلاقی
4. بی ایمانی به تمدن قبلی
5. محرومیتهای امروز: نزدیك بودن با طبیعت، روابط ساده و
بی تكلف، همبستگی خانوادگی
6. بحران ناشی از نحوه رفتار انسان با طبیعت كه سازمان تولید
جدید به چپاول طبیعت پرداخته و به دو نتیجه خطرناك رسیده:
آلودگی محیط، خطر پایان یافتن منابع طبیعی (نوعی اسراف)
7. توسعه شهرنشینی، و به صورت غریقی در دریا احساس
كردن، نفی وابستگیها و تعلقات خاطر، بیگانه بودن ها، و در نتیجه
جلد چهارم . ج4، ص: 235
توسعه جنایت و خشونت در فضای متراكم
8. طرد پیران از زندگی خانوادگی و بیگانه شدن نواده ها با آنها و
كمبود محبت
9. قطع رابطه كودك با پدر ومادر و جامعه به صورت انبوه
منزوی درآمدن
10. ریشه طغیان جوانان، تمایل فطری جوان به ایثار و
ازخودگذشتگی و لذت بخش تر بودن ایثار و خدمت از امور مادی
11. از دست دادن بشر امروز كنترل را در سه مورد:
الف. كنترل جمعیت
ب. كنترل سیستم تولید، یعنی تكنولوژی و ماشین
ج. وضع مصرف؛ یعنی قبل از آنكه نیازهای اساسی جامعه ارضا
شود، اشاعه الگوها و مدلهای مصرفی تجملی غیر ضروری سبب
بهم خوردن تعادل مصرف و احتیاج و موجب تبذیر و اسراف است و
در نتیجه با دخالت وسایل ارتباط جمعی كه انسان را تبدیل به انسان
مصرفی می كند، موجب از خود بیگانگی انسان است.
12. پیشرفت در رابطه سلطه ای با طبیعت و درجا زدن در رابطه
انسان با انسان
13. خلاصه توسعه صرفاً تكنیكی نیست، ابعاد انسانی هم دارد.
14. آزادی انسان و تحقق یافتن شخصیت او باید هدف اصلی
هر توسعه باشد. تحریك حرص و آز، میل به تراكم مال و دسترسی به
آخرین فرآورده ها به جای وسیله رفع احتیاج، وسیله ارضای
بوالهوسی ها شده است.
15. تكامل و استقلال و آزادی
[1] . ر. ك: ورقه های آینده دین