آیه: لقد جاء كم رسول من انفسكم عزیز علیه ما عنتم حریص علیكم بالمؤمنین رؤف رحیم. .

ولادت رسول خدا به اتفاق در ماه ربیع الاول بوده و به عقیده ی شیعه در روز هفدهم و به عقیده ی اهل تسنن در دوازدهم آن ماه بوده است. .

پدرش عبداللّه بن عبدالمطلب، مادرش آمنه بنت وهب بوده است.

یگانه فرزند پدر و مادرش بود، زیرا پدرش در زمانی كه او هنوز در حمل بود از دنیا رفت. مادرش هم در سفری كه به دیدار خویشاوندان خود به اتفاق محمد صلی الله علیه و آله و كنیزش ام ایمن آمده بود، هنگام مراجعت در منزلی به نام ابواء از دنیا رفت. .

مرضعه ی او زنی است به نام حلیمه ی سعدیه. در حدود چهار سال دور از مادر و جدش در نزد مرضعه اش در بادیه زندگی كرد. مانند بسیاری از پیغمبران دیگر در كودكی و حتی جوانی شبانی و گوسفندچرانی كرد. در دوازده سالگی به اتفاق عمویش ابوطالب سفری به شام رفت. بعد هم در حدود سن 25 سالگی سفری به عنوان عامل تجارت برای یك زن ثروتمند به نام خدیجه به شام مسافرت كرد. همان سفر مقدمه ی ازدواجش با خدیجه ی بیوه- كه از خودش 15 سال بزرگتر بود و دو شوهر كرده بود و فرزندانی از آنها داشت- گردید و در حدود 25 سال با این زن زندگانی كرد و یگانه مونسش بود و تا آخر عمر از او به نیكی یاد می كرد. در مدت چهل سال قبل از رسالت هرگز بتی را سجده نكرد. در كارهای جلف و سبك و مجالس لهو و لعب كه در آن زمان در میان اشراف و ثروتمندان مكه رایج بودهرگز شركت نكرد. مطابق نقل ابن ابی الحدید در شرح خطبه ی 190 (قاصعه)نهج البلاغهیك بار با خود اندیشید از نزدیك ببیند در این مجالس چه می كنند، در صحرا هنگامی كه با رفیق خود گوسفند می چرانید به او گفت: تو مواظب گوسفندها باش، من بروم ببینم در خانه. . . چه خبر است. خودش فرمود: همینكه نزدیك مكه رسیدم مرا خواب گرفت. وقتی بیدار شدم كه روز شده بود. .

او در میان مردم به صدق و امانت و دوستی معروف بود كه به محمد امین معروف شد. .

ابن ابی الحدید ذیل خطبه ی قاصعه، جلد 3، چاپ بیروت، صفحه ی 374 می گوید: .

و روی ان بعض اصحاب ابی جعفر محمد بن علی الباقر علیه السلام سأله عن قول اللّه عزوجل: الاّ من ارتضی من رسول فانه یسلك من بین یدیه و من خلفه رصداً. فقال علیه السلام: یوكل اللّه تعالی بانبیائه ملائكة یحصون اعمالهم و یؤدون الیه تبلیغهم الرسالة و وكل بمحمد صلی الله علیه و آله ملكاً عظیماً منذ فصل عن الرضاع یرشده الی الخیرات و مكارم الاخلاق و یصده عن الشر و مساوی الاخلاق و هو الذی كان ینادیه: السلام علیك یا محمد یا رسول اللّه و هو شاب لم یبلغ درجة الرسالة بعد فیظن ان ذلك من الحجر و الارض فیتأمل فلا یری شیئاً. .

ایضاً عن الطبری عن علی علیه السلام قال: سمعت رسول اللّه صلی الله علیه و آله یقول:

ما هممت بشی ء مما كان اهل الجاهلیة یعملون به غیر مرتین كل ذلك یحول اللّه تعالی بینی و بین ما ارید من ذلك، ثم ما هممت بسوء حتی اكرمنی اللّه برسالته. قلت لیلة لغلام من قریش كان یرعی معی بأعلی مكة: لو ابصرت لی غنمی حتی ادخل مكة فاسمر بها كما یسمر الشباب، فخرجت ارید ذلك حتی اذا جئت اول دار من دور مكة سمعت عزفاً بالدف و المزامیر. قلت: ما هذا؟ قالوا: هذا فلان تزوج ابنة فلان. فجلست انظر الیهم، فضرب اللّه علی اذنی فنمت فما ایقظنی الاّ مس الشمس، فرجعت الی صاحبی، فقال: ما فعلت؟ فقلت: ما صنعت شیئاً، ثم اخبرته الخبر. ثم قلت له لیلة اخری مثل ذلك. فقال: افعل.

فخرجت فسمعت حین دخلت مكة مثل ما سمعت حین دخلتها تلك اللیلة، فجلست انظر، فضرب اللّه علی اذنی فما ایقظنی الاّ مس الشمس، فرجعت الی صاحبی فاخبرته الخبر. ثم ما هممت بعدها بسوء حتی اكرمنی اللّه برسالته. .

و روی محمد بن حبیب قال: قال رسول اللّه صلی الله علیه و آله: اذكر و انا غلام ابن سبع سنین و قد بنی ابن جدعان داراً. . . .

نهج البلاغه، خطبه ی 190 (قاصعه) : .

و لقد قرن اللّه به صلی الله علیه و آله من لدن ان كان فطیماً اعظم ملك من ملائكته یسلك به طریق المكارم و محاسن اخلاق العالم لیله و نهاره، و لقد كنت اتبعه اتباع الفصیل اثر امه، یرفع لی فی كل یوم من اخلاقه علماً و یأمرنی بالاقتداء به، و لقد كان یجاور فی كل سنة بحراء فأراه و لا یراه غیری، و لم یجمع بیت واحد یومئذ فی الاسلام غیر رسول اللّه صلی الله علیه و آله و خدیجة و انا ثالثهما، اری نور الوحی و الرسالة و اشم ریح النبوة. و لقد سمعت رنّة الشیطان حین نزل الوحی علیه صلی الله علیه و آله فقلت: یا رسول اللّه، ما هذه الرنّة؟ فقال: هذا الشیطان قد أیس من عبادته، انك تسمع ما اسمع وتری ما اری الاّ انك لست بنبی ولكنك وزیر و انك لعلی خیر. .

عطف به ورقه ی

---

، شماره ی 8 (سوابق قبل از رسالت) : .

الف. دو مسافرت به خارج از عربستان و هر دو سفر بازرگانی كه یكی تبعی بوده و یكی اصیلب. برخورد با راهبها، مسئله ی بحیره ی راهب و غیره كه مستمسك مخالفین شده است، ملاقات با آهنگری كه در مكه بود و گفته اند پیغمبر گاهی در دكان او می نشست (لسان الذی یلحدون الیه اعجمی و هذا لسان عربی مبین)اگرچه این مربوط است به دوره ی رسالت. .

ج. حسن شهرت به صداقت و امانت و عقل.

د. از نظر شغل: شبانی و بازرگانی و هیچ شغل دیگر تاریخ نشان نداده است. .

هـ. امّیت.

و. عدم شركت در مجالس رایج لهو و لعب مكه.

ز. سجده نكردن بر بت یك لحظه.

ح. تدریجاً خصوصاً پس از ازدواج «تنها» می شود. «تنها» ماندن كه به معنی فاصله گرفتن روحی از مردم و عدم تجانس است، روز به روز بیشتر می شود و منجر به خلوت و عزلت و به تنهایی در كوهها قدم زدن می شود و تنها فردی كه می تواند با روح او تجانسی داشته باشد كودكی است سه چهارساله كه به دوش می گیرد و با خود می برد و او علی است، همچنان كه خود علی بعد از پیغمبر تنها ماند؛ و دوره ی تنهایی همان دوره ی خلوت و انعزال است و لهذا در این دوره كه خود سرمایه دار می شود از شركت در تجارت پرهیز می كند، زیرا روز به روز بیشتر «تنها» می شود و تمایل به وحدت و انزوا پیدا می كند. این تنهایی قهراً ملازم است با حضور با «او» و نظیر تنها ماندن یك عالم است در میان جهال و بالاتر. .

ط. بعد دوره ی «تحنث» شروع می شود. در این دوره است كه ماه رمضان یكسره در حراء می ماند. .

ی. ارهاصات و مشاهدات غیبی از قبیل شنیدن صدای سلام از فرشته و تأییدات غیبی از جمله افتادن دامن جامه، تسلط خواب برای شركت نكردن در مجالس لهو و لعب.

یا. رؤیای صادق كه: یأتیه مثل فلق الصبح. .

رجوع شود بهزندگانی محمد، دكتر هیكل، راجع به مراحل قبلاز نبوت.