از خصوصیات زندگی علی علیه السلام این است كه عواطف اجتماعی
آن حضرت صد در صد جنبه ی عقلانی و منطقی داشت و صرفاً جنبه ی
احساساتی نداشت كه مثل اعراب جاهلیت كه سخا و كرم می كردند
عاری از منطق باشد
[1]. مثلاً علی در مواقعی سخت می گرفت و در
مواردی سست می گرفت و همه ی اینها موافق با نظم و حساب و منطق
اجتماعی بود. علی چاه ابی نیزر را كه به دست خود كنده بود وقف كرد
و یا قرص نانی كه با زحمت بازو به دست آورده بود به مسكین و یتیم
و اسیر داد، ولی حاضر نشد از بیت المال مسلمین دیناری و درهمی به
عقیل برادرش بدهد. چه اشتباه بزرگی است كه ما بخششهای حكام و
یا مراجع تقلید زمان خودمان را با بخششهای علی علیه السلام مقایسه كنیم.
علی در عین اینكه به منتهی درجه جواد و كریم بود به منتهی درجه
امساك می كرد، یعنی از مال خود جود می كرد و در مال عموم امساك
داشت. آنچه علی داشت به تمام معنا منطبق می شد بر آنچه امروز
عاطفه ی اجتماعی می گویند- رجوع شود به ورقه ی
تحت عنوان «عاطفه ی اجتماعی» .
[1] رجوع شود به ورقه ی
(عاطفه ی اجتماعی) .