مسئله ای است كه از قدیم الایام میان دانشمندان و فلاسفه مطرح بوده و الآن هم
مطرح است به نام «نسبیت اخلاق» ؛ یعنی اخلاق جزء امور نسبی است، بدین معنی
كه به طور كلی هیچ خُلقی خوب نیست و به طور مطلق هیچ خُلقی بد نیست؛ یعنی
هیچ صفتی را نمی شود گفت مطلقاً خوب است در هرجا و هر زمان، و هیچ صفتی را
نمی شود گفت مطلقاً بد است در هرجا و هر زمان، بلكه هر صفت خوبی در یك جا و
یك زمان، در یك شرایط خاص خوب است و همان صفت در یك اوضاع و احوال
و یك شرایط خاص دیگر بد است. این را «نسبیت اخلاق» می گویند و عده ی زیادی
هم طرفدار دارد، كما اینكه یك مبحث دیگری هم در باب عدالت هست كه آن را
«نسبیت عدالت» می گویند. عدالت چیزی است كه تمام افراد بشر آن را خوب
می دانند. آیا عدالت یك مفهوم مطلق است یا یك مفهوم نسبی؟ مفهوم مطلق است
مجموعه آثار شهید مطهری . ج21، ص: 185
یعنی یك كار را همیشه می توان گفت عدالت و خوب است.
ممكن است نظر گوینده در جمله ی «لاتُؤَدِّبوا اَوْلادَكُمْ بِاَخْلاقِكُمْ» به همین نسبیت
اخلاق باشد، یعنی اخلاقی كه تو داری ممكن است خوب باشد ولی به درد بچه ی تو
نمی خورد. بحث نسبیت اخلاق و نسبیت عدالت را بعداً مطرح می كنم و الآن عرض
می كنم كه نسبیت اخلاق دروغ است، یعنی این طور نیست كه هرچه كه نام اخلاق
روی آن باشد نسبی است. ولی این جمله می تواند یك معنای دیگری داشته باشد و
آن اینكه لا تُؤَدِّبوا یعنی ادب نكنید. اینجا باید توضیح بدهم: