ممكن است مقصودشان از اینكه می گویند «عالم حادث است» این باشد كه عالم
مسبوق است به عدم زمانی
[1].
جوابش روشن است. آیا زمان جزء عالم هست یا نیست؟ نمی توانید بگویید
زمان جزء عالم نیست؛ چون شما می گویید هرچه كه وجودش مسبوق به عدم زمانی
نباشد لازم می آید واجب الوجود باشد و آن كه حادث زمانی نیست منحصر به
واجب الوجود است. پس شما می گویید اگر زمانْ حادث زمانی نباشد لازم می آید
واجب الوجود باشد.
می گوییم: اگر بگویید زمان مسبوق به عدم زمانی است لازم می آید زمان
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 252
مسبوق به زمان باشد
[2]. (قبلا گفتیم: در اشیاء دیگر هم وقتی می گوییم «مسبوق به
عدم زمانی است» مستلزم وجود زمان در زمان قبل است. )
1 - . [به عبارت دیگر: از فرض عدم زمان وجود زمان لازم می آید. ]
[1] - . به همین معنایی كه تا الان بحث می كردیم.
[2] - . اسفار ج 3، ص 162 مرحله 7، فصل 35.