اشكال ششم كه باز هم به فلكیات مربوط است و اشكال مهمتری است این است:
شما در باب نفوس فلكیه چه می گویید؟ نفوس فلكیه قوایی هستند كه از نظر فعل
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 657
جسمانی اند؛ چون نفس اگرچه مجرد الذات است، ولی مادی الفعل است؛ یعنی نفس
از نظر تأثیر مثل ماده عمل می كند و در جسم مانند یك قوه طبیعی عمل می كند. شما
قائلید كه افلاك ابدی اند و برای همیشه این عملشان را كه همان حركتشان باشد
می توانند ادامه دهند، و حال آنكه آنها هم قوای جسمانی اند.
از این اشكال به دو بیان جواب داده اند، كه مرحوم آخوند می فرماید: هیچ كدام
درست نیست.