شیخ از این اشكال جوابی داده كه مرحوم آخوند آن را نمی پسندد. خود ایشان
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 648
جواب دیگری می دهد كه با این جواب تقریبا مطلب شكل دیگری پیدا می كند.
شیخ می گوید: زمین ساكن است و سكون امری عدمی است و علت
نمی خواهد. بحث ما در آثار مثبت اشیاء است. پس اصلا این نقض وارد نیست. در
حركت، صحیح است كه بگوییم «آیا علت مادی و جسمانی می تواند منشأ یك
حركت دائم و ابدی یا منشأ حركات متعدد غیرمتناهی شود؟ » ولی در سكون كه
لاحركت است چنین بحثی صحیح نیست. علت عدم، عدم علت است. حركت،
وجودی است و سكون عدم حركت است. علت حركت امری وجودی است، ولی
علت سكون همان عدم علت حركت است.