مقدمه اول این بیان ابتدایی این است كه در هر جسمی از آن جهت كه جسم است،
امكان حركت أینی
[1](و همچنین حركت وضعی) وجود دارد؛ یعنی نمی شود در
جسمی از آن جهت كه جسم است امكان حركت نباشد. اگر در جسم از آن جهت كه
جسم است امكان حركت نباشد، پس در هیچ جسمی نباید امكان حركت وجود
داشته باشد. بله، ممكن است در جسمی امكان حركت مكانی نباشد، ولی نه به علت
جسم بودن، بلكه به علت خصوصیت این جسم؛ مثل آنچه كه قدما در مورد افلاك
معتقد بودند كه می گفتند: «افلاك حركت وضعی دارند ولی حركت مكانی ندارند
بالخصوص فلك الافلاك كه اصلا حركت مكانی برایش محال است» . [فلك
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 541
الافلاك ] كه به عقیده قدما حركت مكانی برایش محال است، نه به دلیل جسم
بودنش است بلكه به دلیل خصوصیت فلكیتش است.