مرحوم حاجی می گوید: با این «فیه تأمل» كأنّه مرحوم آخوند می گوید حق با
ابوریحان است كه می گوید «میان حركت غربی و حركت شرقی تضاد است» و اینكه
شما
[1]گفتید حركت غربی و حركت شرقی بدایت و نهایتشان یكی است صحیح
نیست. شیخ كأ نّه این طور گفته: در حركت وضعی، ما هر نقطه ای را كه مبدأ بگیریم
همان نقطه منتهاست و مبدأ و منتها در هر حركت یكی است و تضاد آن وقتی است
كه حركتها دو مبدأ و دو منتها داشته باشند. این «فیه تأمل» می گوید: اینجا هم دو
مبدأ و دو منتها وجود دارد. اگر شما می گویید «این شی ء كه دیروز از اینجا حركت
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 456
كرد امروز در همان نقطه است» ما می گوییم: وضع امروز غیر از وضع دیروز است،
وضع دیروز عوض و معدوم شد و وضع جدیدی به وجود آمد؛ یعنی این، مثل دیروز
است نه عین دیروز.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 457
[1] - . [خطاب به ابن سینا. ]