در دلیل اول، همین برهان تطبیق را در مورد حوادث زمان می آورند. می گویند:
حوادث غیرمتناهی كه پشت سر یكدیگر در زمان قرار گرفته اند هیچ فرقی با
حلقه های سلسله زنجیر كه در مكان قرار گرفته اند ندارد
[1]. این حادثه ای كه امروز
واقع شده معلول حادثه قبلی است كه خودش معلول حادثه قبلی دیگری است الی
غیر النهایه. حادثه دیگری هم كه امروز واقع شده معلول حادثه قبلی دیگری است
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 234
الی غیر النهایه. آنوقت همان برهان تطبیق اینجا پیاده می شود. اگر بخواهیم مطلب را
در یك سلسله پیاده كنیم دورات یومیه را در نظر می گیریم و می گوییم: در عالم
ذهنمان یك بار از امروز شروع می كنیم به ماقبل تا غیرمتناهی، و بار دیگر از ده روز
پیش حساب می كنیم تا غیر متناهی. آیا از ده روز قبل تا غیرمتناهی و از امروز تا
غیرمتناهی با یكدیگر برابرند؟ اگر برابر باشند لازم می آید تساوی زائد و ناقص، و
اگر یكی بیشتر از دیگری باشد لازم می آید آن دیگری بر این به قدر متناهی زیادتر
باشد و الزائد علی الشی ء بقدر المتناهی متناه.
[1] - . اگر بخواهیم مثالی از فلكیات قدیم بزنیم می گوییم: یك حركت یك شبانه روزی فلك مسبوق است به حركت یك شبانه روزی قبلی و حركت قبلی مسبوق است به حركت قبلی الی غیر النهایه.