[1]
بحث درباره ربط حادث به قدیم بود. نظریه ای كه متقدمین بر مرحوم آخوند، امثال
شیخ، در این باب داشتند این بود كه رابط میان حادث و قدیم یك حركت عرضی
دائم است كه در عالم وجود دارد و آن همان حركت دوری فلك است.
مرحوم آخوند در ابتدای كلامشان گفتند: این قول از همه اقوال و نظریاتی كه در
باب ربط حادث به قدیم گفته شده است، اسدّ و كم اشكال تر است، ولی در عین حال
بر این قول نیز اشكالاتی وارد است. ایشان چهار اشكال بر این قول دارند كه سه
اشكال را گفتیم و یك اشكال دیگر باقی مانده كه بیان می كنیم.
اینجا ذكر این نكته خوب است كه این بیانی كه ایشان برای قول متقدمین در ربط
مجموعه آثار شهید مطهری . ج12، ص: 158
حادث به قدیم داشتند، از خود ایشان است؛ اصل مطلب ایشان همان است كه شیخ
و امثال او گفته اند ولی این سبك تقریر كه شاید بهترین شكل تقریر این مطلب باشد،
متعلق به خود ایشان است. اجمالا این طور یادم است كه ایشان در اواخر شرح
هدایه [2]كه مسأله ربط حادث به قدیم مطرح است تصریح می كند: «این بیان به این
شكل اختصاص به خود ما دارد» . ما هم كه كتابهای دیگر را نگاه كردیم دیدیم همین
طور است.
1 - . اسفار ج 3، ص 131 مرحله 7، فصل 33.
[1] - . اسفار ج 3، ص 131 مرحله 7، فصل 33.
[2] - . شرح هدایه ظاهرا اولین كتاب تألیفی ایشان است كه در آن به اكثر مبانی ای كه بعدا برایشان پیدا شده توجهی نشده است و این كتاب بیشتر رنگ مشائی دارد.