قریش درصدد برآمدند كه برای كار پیغمبر توجیه و تأویل درست كنند. از هر زاویه ای كه نگاه می كردند یك چیزی به پیغمبر می بستند و یك حرفی می زدند، كه در آیات سوره طور اینها را خواندیم.

مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 106

در هفته پیش اجمالاً اشاره كردیم و تفصیل آن را برای این هفته وعده دادیم.

مردی است به نام ولید بن مغیره مخزومی، از بنی مخزوم است و بنی مخزوم یك شعبه از شعبه های قریش اند، همچنان كه بنی هاشم یك شعبه از شعب قریش اند و بنی امیه یك شعبه از شعب قریش اند. البته قریش شعب خیلی زیادی داشت ولی چند شعبه بودند كه اینها از دیگران محترم تر و متنفذتر بودند و ریاست و زعامت در واقع در اختیار این چند شعبه بود. در میان بنی مخزوم مردی بود كه از تمام مردم مكه و اطراف آن ثروتمندتر بود. طبقه ای از مردم مكه مردمی بسیار ثروتمند و متمول و متمكن و تجارت پیشه بودند و معاملاتی [داشتند. ] در تابستانها به طرف شام و سوریه و ایران می آمدند و به روم تا حدود اسلامبول فعلی می رفتند و در زمستانها به طرف یمن می رفتند و یك مقدار رابط میان تجارت هند و این قسمتها بودند یعنی مال التجاره ها را یا به طرف هند تا لب دریا حمل می كردند و یا از آنجا به منطقه حجاز و منطقه سوریه می آوردند و عده ای از آنها خیلی ثروتمند بودند. ثروتمندترین آنها همین ولید بن مغیره مخزومی است. او هم ثروتمند بود، هم قبیله اش قبیله قوی و قدرتمندی بودند و خودش هم بالخصوص فرزندان زیادی داشت و همه فرزندانش خیلی برومند و شایسته و لایق بودند و این امر به او خیلی شخصیت داده بود. بعضی گفته اند ده پسر داشته و بعضی گفته اند سیزده پسر. عرض كردیم خالد ولید معروف كه در دوره اسلام سردار خیلی خوبی بود [1]یكی از پسرهای همین ولید بن مغیره است.

ولید بن مغیره یك وقتی قرآن را شنیده بود، بعد در محضر قریش جمله ای گفته بود؛ گفته بود این حرفها چیست كه شما می زنید؟ ! گاهی می گویید این مرد دیوانه است. آخر كدام علامت جنون را شما در او دیده اید؟ ! گاهی منطقتان را عوض می كنید می گویید این شاعر است. شعر را همه ما می شناسیم، اینها كه شعر نیست. آیا هیچ وقت شما شعری از این آدم شنیده اید كه اصلاً به شعر تنطّق كند؟ گاهی می گویید كاهن است. ما كاهن در دنیا زیاد دیده ایم. اینها را به این صورت ملامت كرد.

وقتی قریش را در یك مجمعی این گونه ملامت كرد، در میان آنها ولوله افتاد، گفتند: صَبَأَ الولید (یا: صَبَا الولید) این هم آن طرفی شد. ابوجهل برادرزاده ولید است. او را ابوجهل بن هشام بن مغیره مخزومی می گویند، و این را ولید بن مغیره مخزومی. هشام و ولید دو برادر بودند ولی هشام مرده بود. وقتی كه این خبر رسید كه ولید هم آن طرفی شد (در صورتی كه آن طرفی نشده بود) ابوجهل خیلی ناراحت شد، گفت: این طور نیست، من اطمینان دارم كه عموی من آن طرفی

مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 107

نمی شود، به عهده من. بعد برخاست و به منزل ولید رفت و خودش را خیلی به حالت غمناك گرفت. ولید گفت: چیست برادرزاده، خیلی ناراحتی! گفت: چطور من می توانم ناراحت نباشم؟ ! ببین قریش چه می گویند، می گویند تو هم از آن طرف رفتی. چه می خواهی كه نداری و ما به تو بدهیم؟ در حالی كه خودش می دانست كه او مرد بسیار ثروتمندی است. بعد به دروغ به او گفت:

معلوم می شود كه تو را تطمیع كرده اند. او جواب داد: آیا آنها كه از فقیرترین مردم هستند و خودشان نان ندارند كه بخورند، من را تطمیع كرده اند؟ ! من با این ثروت بادآورده ای كه دارم چه احتیاجی دارم، این حرفها چیست كه می زنی؟ ! گفت: بالاخره حالا دارند درباره تو چنین حرفی می زنند، اگر چنین نیست بیا در حضور اینها اعلام كن.

[1] - . در دوره كفر هم مدتی سردار قریش بود و با مسلمین مبارزه می كرد. بعد كه اسلام آورد، در سپاه اسلام با ایران و با روم جنگیده. سردار بسیار لایقی است. آدم خوبی نیست ولی سردار فوق العاده لایقی است. از آن فرماندهان خوب دنیا كه می شمارند یكی همین خالد ولید است. مرد عجیبی است.