این تعبیر «ذكر» و «تذكّر» و امثال اینها كه مكرر در قرآن آمده، بر اساس مسئله ای است كه در
قرآن به نام «فطرت» نامیده می شود و از امّهات معارف قرآن بلكه اُمّ المعارف قرآن است. مسئله
این است كه خدای متعال تمام انسانها را بر یك فطرت پاكِ پاكیزه توحیدیِ حقیقت خواهیِ
خیرجوییِ خداطلبی آفریده و انسانها در اثر گناهان و معصیتها پرده ای روی این فطرت پاك
خودشان می كشند. پیغمبران مذكِّرند، یعنی می آیند تا آن فطرت نهفته انسانها را كه یك حالت
رخوت و خواب آلودگی پیدا كرده، بیدار كنند.
كَلاّ إِنَّها تَذْكِرَةٌ. قرآن مذكّ- ِر بشر است؛ بیداركننده
فطرت بشر است.
فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ. هیچ كس اجبار ندارد. اصلا مسئله بیدار كردن و بعد از بیداری راه افتادن،
اجباربردار نیست. مثل یك آدم خوابی كه شما از خواب بیدارش می كنید و می گویید: آقا خوابت
برده بود، بلند شو، قافله دارد حركت می كند، اگر باز هم اینجا بخوابی تنها می مانی؛ خطر است.
شما بیدارش می كنید. حالا بعد، این كه او دو باره بخوابد یا این كه راه بیفتد، دیگر به شما مربوط
نیست؛ شما فقط وظیفه بیدار كردن دارید.
فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ . هركسی كه بخواهد از قرآن پند بگیرد و
متذكّر شود، پند می گیرد و متذكّر می شود.
فِی صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ. `مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ. `بِأَیْدِی سَفَرَةٍ. `كِرامٍ بَرَرَةٍ.
اینجا یك عنایت مخصوصی است برای بالا بردن شأن قرآن، یعنی یادآوری كردن این مطلب
كه مردم بدانند
[1]این تذكره، این یادآوری، این وحی، تا به تو می رسد از چه مقاماتی عبور می كند.
در صحیفه هایی مكرّم و بزرگوار (صحیفه یعنی ورق، كتاب، نوشته) . قبلا در یك ورقه های مكرّم و
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 362
بزرگواری نوشته می شود، ثبت می شود. مكرر گفته ایم كه نوشتن هرچیزی متناسب با خودش
است؛ نه این كه آنجا با یك خطی مثل عربی یا فارسی یا لاتین چیزی نوشته اند.
مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ.
یك صحیفه های رفیع و مرفوع و بلندقدر و پاك و پاكیزه از هرگونه قذارتی و از هرگونه خلاف و
اشتباهی.
بِأَیْدِی سَفَرَةٍ. در دست سفیرهایی. مقصود ملائكه ای هستند كه حامل وحی اند.
[1] - . پیغمبر كه خودش بهتر از دیگران می داند. گفتیم كه نزول قرآن بر «اِیّاكِ أعْنی وَ اسْمَعی یا جارَةُ» است.