یك ساختمان را در نظر بگیرید. وقتی یك معمار ساختمانی می سازد، برای آن، آشپزخانه و حمام
و هال و مهمانخانه و اتاق خواب قرار می دهد. وقتی دیگران می روند و این ساختمان را می بینند،
ممكن است یك نفر بگوید: این هال كوچك است یا این حمام بزرگ است. این كوچكی و بزرگی
به چه معناست؟ چرا هال باید مثلا پنج متر در شش متر باشد و حمام دو متر در دو متر؟ در جواب
می گوییم: این بزرگی و كوچكی بستگی دارد به احتیاج؛ یعنی باید ببینیم حمام را برای چه منظوری
می خواهند و هال را برای چه منظوری. حمام را برای این می خواهند كه یك نفر بتواند در آن
شستشویی بكند؛ برای حمام همین قدر بس است. اگر برای حمام فضایی چهل متری قرار بدهند،
كار زائد و لغوی است. ولی اگر برای هال همان مقداری را كه برای حمام قرار می دهند قرار بدهند،
می گویند: «این هال خیلی كوچك است. » اگر حمام ده متر باشد می گویند: «چه خبر است؟ ! چرا
این حمام اینقدر بزرگ است؟ ! » اما اگر هال بیست متر باشد می گویند: «چقدر این هال كوچك
است! » پس این بزرگی و كوچكی به مقیاس هدفی است كه برای آن لازم است.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 424