یادم نیست كه در ذیل كدام یك از آیات بود [كه این مطلب را توضیح دادیم. گاهی به صورت حَیوةُ
الدُّنْیا می آید،
[1]] یعنی به تعبیر مضاف و مضاف الیه به اصطلاح علمای ادب. [اینجا] تعبیر به صورت
صفت و موصوف است:
اَلْحَیاةَ اَلدُّنْیایعنی آن پست ترین زندگیها، آن زندگی پست تر نه زندگیِ در
جهان پست تر، زندگی ای كه خود آن زندگی پست تر است؛ یعنی مردمی كه در همین دنیا هم هستند
و زندگی می كنند دو جور زندگی دارند: بعضی زندگی شان زندگی اعلی است چون زندگی ای است
كه آلودگی در آن زندگی هیچ وجود ندارد، زندگی الهی است بر اساس خداشناسی و خداپرستی.
بعضی دیگر مثل این كرمهایی كه در لجن زندگی می كنند غرق در آلودگی هستند. می فرماید: شما
همین زندگیهای پست و آلوده را بر همه چیز دیگر ترجیح می دهید؛ كأنه ای افسوس كه شما چنین
هستید!
وَ اَلْآخِرَةُ خَیْرٌ وَ أَبْقی آخرت بهتر است و جاودانه تر. با اینكه آخرت جاودانه است و دنیا
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 516
جاودانه نیست ولی چون انسان با دنیا جوری رفتار می كند كه كأنه این دنیا یك زندگی جاودانه
دارد (با خود فكر می كند ما هنوز كه عمرمان خیلی زیاد است، ماكه هنوز عمری نكرده ایم، حالا
كه هستیم، كأنه برای همیشه هستیم) می گوید تو كه این را جاودانه خیال می كنی، جاودانه حقیقی
اوست، آخرت جاودانه تر است.
إِنَّ هذا لَفِی اَلصُّحُفِ اَلْأُولی . `صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی . قرآن می گوید: مطلبی كه اینجا گفتیم
مطلبی است كه در كتب آسمانی پیشین هم عین این مطلب گفته شده. ابوذر از رسول اكرم سؤال
می كند كه آیا چیزی در قرآن هست كه در صحف ابراهیم بوده است؟ پیغمبر اكرم همین آیات را
خواندند:
قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكّی .
وَ ذَكَرَ اِسْمَ رَبِّهِ فَصَلّی .
بَلْ تُؤْثِرُونَ اَلْحَیاةَ اَلدُّنْیا.
وَ اَلْآخِرَةُ خَیْرٌ وَ أَبْقی . `إِنَّ
هذا لَفِی اَلصُّحُفِ اَلْأُولی . `صُحُفِ إِبْراهِیمَ وَ مُوسی [2].
به قرینه این حدیث معلوم می شود از «قد افلح» به این طرف در كتب آسمانی پیشین هم عینا
یادآوری شده است و از كتب آسمانی پیشین این دو تا را یاد می كند: صحف ابراهیم و موسی. ما
اجمالا می دانیم كه بر انبیای پیشین كتابهای آسمانی نازل شده. اینها را قرآن به تعبیر «صحف»
می گوید. صحف جمع صحیفه است. صحیفه یعنی ورق، برگ، كتاب، نوشته. در روایات از صحف
آدم، صحف شیث، صحف ادریس و صحف ابراهیم نام برده شده، ازتورات و انجیل هم كه مكرر
نام برده شده است. ولی این دلیل نمی شود كه كتابهای آسمانی پیشین منحصر به اینها بوده، چون
خود قرآن می فرماید كه در میان پیغمبران پیغمبرانی هستند كه ما نامی از آنها نبرده ایم.
إِنَّ هذا لَفِی اَلصُّحُفِ اَلْأُولی این حقایق در صحف اولین بوده است. آنوقت دو تا از آنها را ذكر
می كند: صحف ابراهیم و صحف موسی كه مقصودتورات موسی است. و صلّی اللّه علی محمد و آله
الطاهرین.
نسئلك اللّهم و ندعوك باسمك العظیم الاعظم الاعزّ الاجلّ الاكرم یا اللّه. . .
پروردگارا دلهای ما به نور ایمان منوّر بگردان، نیتهای ما را خالص بفرما، غِلها و غشها از دلهای
ما بیرون بفرما، فطرت ما را فطرت سالم و پاك قرار بده، توفیق دوری از گناه به همه ما عنایت
بفرما، به همه مسلمانان بیداری و تنبه عنایت بفرما، شر دشمنانشان از آنها كوتاه بفرما، اموات
ما مشمول عنایت و مغفرت خودت قرار بده.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 517
[1] - . [افتادگی به اندازه چندین ثانیه از نوار است. ]
[2] - . امالی شیخ طوسی، ص 539.