در سوره قبل كه سوره «والضحی» بود سه جمله بود كه با چهار جمله اول این سوره در یك سیاق
است. آن سه جمله این بود:
أَ لَمْ یَجِدْكَ یَتِیماً فَآوی . `وَ وَجَدَكَ ضَالاًّ فَهَدی . `وَ وَجَدَكَ عائِلاً فَأَغْنی . یاد كن آنچه را كه در گذشته خدای متعال بر تو تفضل كرده است. بعد از آن، سه دستور بود:
فَأَمَّا
اَلْیَتِیمَ فَلا تَقْهَرْ. `وَ أَمَّا اَلسّائِلَ فَلا تَنْهَرْ. `وَ أَمّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ.
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 622
«
أَ لَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ » مثل عطف به «
أَ لَمْ یَجِدْكَ یَتِیماً فَآوی » است و لهذا بعضی از مفسرین
اعم از شیعه و سنی مدعی اند كه این دو سوره یك سوره اند. حتی در روایات ما هم این مطلب آمده
است و لهذا در باب نماز می بینید كه اشكال می كنند كه انسان بعد از حمد یكی از این سوره ها را به
تنهایی بخواند؛ چون در فقه شیعه لازم است در نماز واجب بعد از حمد یك سوره كامل خوانده
شود. اهل تسنن سوره كامل را لازم نمی دانند، بلكه مقداری از یك سوره را هم ولو یك آیه
كوچك باشد، كافی می دانند. دیده اید كه معمولا در مسجدالحرام و مسجدالنبی ائمه جماعت چند
آیه از وسط یك سوره می خوانند. در فقه شیعه لازم شمرده شده است كه بعد از حمد یك سوره
تمام خوانده شود؛ آنوقت چون احتمالا این دو سوره یك سوره اند فقها در اینكه بعد از حمد یكی
از ایندو به تنهایی خوانده شود، شبهه می كنند. همان طور كه در مورد سوره فیل و سوره قریش هم
همین حرف هست. البته این جهت ارتباط چندانی با تفسیر ندارد.
أَ لَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ. خطاب به شخص پیغمبر اكرم است. آیا نه شرح كردیم برای تو سینه
تو را؟ ! من [در ترجمه ] مخصوصا همان خود كلمه «شرح» را تكرار می كنم.