البته وقتی می گویم «كتاب» (نوشته) ، معنی اعم و بزرگی دارد؛ معنایش این نیست كه حتما باید
كاغذ و قلم و خطی از خطوط بشری باشد، بلكه كتاب در اصطلاح قرآن معنی اعمی دارد. همه
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 662
عالم هم به یك اعتبار كتاب است، به منزله یك كتاب است؛ یعنی خطوط و كلماتی است كه دلالت
بر معانی ای می كند.
قُلْ لَوْ كانَ اَلْبَحْرُ مِداداً لِكَلِماتِ رَبِّی لَنَفِدَ اَلْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِماتُ رَبِّی [1]بگو اگر
تمام دریاها مركب باشد برای نوشتن كلمات پروردگار من، این دریاها از مركب، تمام می شود و
كلمات پروردگار من تمام نمی شود. آیا این كلمات یعنی الفاظ و صوتهایی كه خدا به وسیله
پیغمبران گفته؟ آنها كه چهارتا كتاب بیشتر نیست. همه مخلوقات خدا كلمات خداست.
به نزد آن كه جانش در تجلاّست
همه عالم كتاب حق تعالی است
حقیقت قرآن به صورت یك كتاب آسمانی و عِلوی و ملكوتی برای ما مخفی است، چون ما
موجودات ملكوتی نیستیم. پیغمبر كه به او می گویند «قرائت كن! » ، آن كتاب ملكوتی را قرائت
می كند. این كه می گوید «من دیدم كه روی قلبم خطوطی نوشته شده بود» معنایش این نیست كه
روی همین قلب گوشتی من خطوطی نوشته بود
[2]، بلكه قلبش اتصال پیدا كرده بوده به آن كتب
عِلوی آسمانی. وقتی كه قلبش اتصال پیدا كرد به حقیقت آسمانی قرآن كه كتاب بود (لوح
محفوظ) ، آن را می خوانْد. پس «اِقْرَأْ» یعنی قرآن را، حقیقت این كتاب آسمانی را كه در آنجا
می بینی، بخوان.
آنوقت آنچه كه پیغمبر در آنجا می خواندْ، یعنی با قلب خودش تلقی می كرد، به صورت این
الفاظ دنیایی در قلب پیغمبر نزول پیدا می كرد.
[2] - . در این صورت اگر روی كاغذ را نمی توانست بخواند روی قلبش را هم نمی توانست بخواند.