در سوره توبه می فرماید:
وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اَللّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ اَلصّالِحِینَ. `فَلَمّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَ تَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ [1]. [در مورد شأن نزول این آیات ] اینچنین
نوشته اند: یكی از صحابه رسول خدا كه مرد فقیری بود همیشه به اغنیا ایراد می گرفت و می گفت:
«اگر خدا به ما بدهد می بینید چطور به فقرا كمك می كنیم و چقدر بخشنده خواهیم بود. ما كه
نداریم، اینهایی كه دارند به مردم چیزی نمی دهند»
[2]. به قول سعدی:
كریمان را به دست اندر درم نیست
درم داران عالم را كرم نیست
نوشته اند آمد [خدمت رسول اكرم و درخواست دعا كرد. ] رسول خدا برایش دعا كردند تا بالاخره
ثروتمند شد. بعد كه ثروتمند شد تدریجا در وضع او تغییر پیدا شد، دیگر مانند گذشته همیشه برای
نماز جماعت به مسجد نمی آمد. اشتغالش خیلی زیاد شد. بعد گفت ما در مدینه نمی توانیم زندگی
كنیم برویم بیرون از مدینه. وقتی كه پیغمبر اكرم مأمور فرستاد برای جمع آوری زكوات، اول رفتند
سراغ او. گفت: بروید اول از دیگران بگیرید. رفتند از دیگران گرفتند و در آخر آمدند سراغ او.
گفت: آخر ما برای چه بدهیم؟ این با جزیه دادن چه فرقی می كند؟ مسیحیها جزیه می دهند، اگر بنا
باشد ما زكات بدهیم پس فرق ما با مسیحیها چیست؟ خلاصه این طور كم ظرفیتی نشان داد.
إِنَّ
اَلْإِنْسانَ لَیَطْغی `أَنْ رَآهُ اِسْتَغْنی .
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 675
[2] - . البته آیه این تفصیل را ندارد؛ قرآن فقط می گوید:
فَلَمّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ همین كه خدا به آنها [ثروت ] داد.