می گویند صفات خدا عین ذاتش است. یعنی چه؟ صفات ما غیر ذات ماست؛ او صفاتش عین ذات
خودش است. ما علم نداریم بعد عالم می شویم. پس اول یك خلئی در ما وجود دارد بعد علم
می آید این خلأ را پر می كند. ما اول قدرت نداریم و عاجز هستیم بعد قدرت پیدا می كنیم. پس یك
خلئی از قدرت در وجود ما هست بعد این خلأ قدرت پر می شود. ما حیات نداریم بعد حیات پیدا
می كنیم. نطفه ای كه اوّل بوده، روزی به صورت خاك یا هوا بود، حیات نداشت، پس خلئی از
حیات در آن بود، بعد حیات آمد آن خلأ را پر كرد. پس خودش یك چیز است، این صفتی كه
برایش آمده چیز دیگری است. اما در ذات خدا خلئی از این صفات نبوده كه پر شود و تمام این
صفات از اول در مرتبه ذاتش بوده، پس صفاتش عین ذاتش است.
پس، از كلمه «صمد» ، هم استنباط می كنیم وجود عین ذات پروردگار است و هم استنباط
می كنیم تمام صفاتش عین ذاتش است. یك موجودِ اینچنین كامل كه هستی عین ذاتش و صفاتش
مجموعه آثار شهید مطهری . ج28، ص: 836
عین ذاتش است او دیگر زاده نشده كه از جای دیگر آمده باشد. زاده شدن، از جای دیگر آمدن، با
صمدیت و با كمال مطلق ناسازگار است. این معنای «
لَمْ یُولَدْ» بود.
و نه زاییده است كه بخواهد موجودی را از وجود خودش خارج كند و خلئی در خود ایجاد
كند یك چنین موجودی كه در ذات خودش پر است و محال است در او خلأ پیدا شود.